Μελετώντας τους πρώτους τόμους του φακέλου της Κύπρου, που δόθηκαν στην δημοσιότητα, διαπίστωσα ότι το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεων δεν αποτελεί οτιδήποτε σημαντικό που θα μπορούσε να είναι αξιοποιήσιμο ιστορικά, αλλά και επειδή η όλη εξέλιξη και η καταγραφή ατεκμηρίωτων ισχυρισμών η και δικαιολογιών των εξεταζομένων μαρτύρων, αποτελεί το άλλοθι που η πολιτεία, στο τέλος, τους έδωσε και που, ακόμη και τώρα που οι μνήμες είναι ακόμη νωπές, να λέγεται ότι “το νόμισμα έχει δύο όψεις”!
Επισημαίνουμε ότι η Ελληνική Βουλή δεν κάλεσε κανέναν Κύπριο να καταθέσει στον Φάκελο για την τραγωδία της Κύπρου! Ενώ η Κυπριακή Βουλή αρκέστηκε να καλέσει για μαρτυρία “μετά από εισηγήσεις”, χωρίς την κλήτευση μαρτύρων που πρωτοστάτησαν στα γεγονότα, Έλληνες και Κύπριους. Αριθμός προσώπων αρνήθηκε να προσέλθει! Η επιτροπή, ενώ είχε την εξουσία απέφυγε να κλητεύσει αυτούς που αρνήθηκαν να μαρτυρήσουν! Ούτε εξέτασε, εκεί που ήταν αναγκαίο, μάρτυρες κατ’ αντιπαράσταση, για να εξαχθούν τα σωστά συμπεράσματα.
Καταγράφεται ακόμη στο πόρισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων ότι οι αναφορές σε μαρτυρίες παρατίθενται με κάθε επιφύλαξη! Πως είναι δυνατόν να καταγράφονται στο επίσημο πόρισμα, μαρτυρίες (και ψευδομαρτυρίες και άλλα επιπόλαια ) που δεν τεκμηριώνονται;
Είναι για τους ποιο πάνω λόγους που παρεμβαίνω και καταγράφω την δική μου μαρτυρία. Ποιο συγκεκριμένα τον περασμένο Αύγουστο του 2019 είχα αναφερθεί στην αναθεώρηση του Σχεδίου Αμύνης της Κύπρου “ΣΑΚ ΑΦΡΟΔΙΤΗ 1974” με σχετική δημοσίευση στον ημερήσιο τύπο. Ανάφερα σχετικά:
“Το Σχέδιο Αμύνης Κύπρου (ΣΑΚ) αναθεωρήθηκε τέλη Απριλίου-αρχές Μαΐου του 1974. Τότε υπηρετούσα την θητεία μου στην 3η Ανωτέρα Τακτική Διοίκηση σαν βοηθός του 4ου Επιτελικού Γραφείου με Διευθυντή τον Αντισυνταγματάρχη Χρίστο Φώτη (1ο και 4ο Ε.Γ.). Μου είχε ανατεθεί, από τον Άχνη Χρίστο Φώτη να μεριμνήσω για να δακτυλογραφηθεί το αναθεωρημένο σχέδιο από δακτυλογράφους της Ανωτέρας και να το ελέγξω για την ορθότητα του.
Το αναθεωρημένο σχέδιο εκτύπωσα σε πολυγράφο στο Υπουργείο Παιδείας, το οποίο βρισκόταν τότε ακριβώς δίπλα από την 3η Ανωτέρα, απέναντι από το παλαιό ΓΣΠ. Ετοίμασα αριθμό αντιτύπων. Γυρίζοντας στην Ανωτέρα παράδωσα τα αντίγραφα στον Άχνη Χρίστο Φώτη και έκαψα τα στένσιλς. Στην συνέχεια παράδωσα στο ΓΕΕΦ αριθμό αντίγραφων του ΣΑΚ όπως προβλέπετο. ”
Στο πόρισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων αναφέρεται σε “Σχέδιο Άμυνας Κύπρου ΑΦΡΟΔΙΤΗ 1973 ”. Όπως αναφέραμε αυτό είχε αναθεωρηθεί. Και εγείρονται δύο κεφαλαιώδη ερωτήματα προς την επιτροπή της Κυπριακής Βουλής:
Πρώτον: Πώς “διέφυγε” της επιτροπής αυτό το σημαντικό στοιχείο; και
Δεύτερο: Εφαρμόσαμε το 1974 το λανθασμένο σχέδιο Αμύνης;
Δια του λόγου το αληθές, μελετώντας την κατάθεση του τότε Αρχηγού ΓΕΕΦ Αντιστράτηγου Γεώργιου Ντενίση, στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων, επιβεβαιώνει πλήρως την αναθεώρηση του Σχεδίου Αμύνης Κύπρου τον Απρίλιο/Μάιο του 1974. Παραθέτω μέρος της κατάθεση του (σελ. 111, συνεδρίαση 3ης Ιουλίου 1986):
“Πρόεδρος: Είχατε σχεδιάσει, είχαν εκπονηθεί πολεμικά σχέδια, για να αποκρουσθεί η απειλούμενη τουρκική εισβολή;
Ντενίσης: Πλήρη. Σας αναφέρω αδιστάκτως πλήρη σχέδια αμύνης της Κύπρου είχαν ελεγχθεί τελευταία κατά τον Μάρτιο με Απρίλιο μήνα επί του εδάφους με ασκήσεις, με τρόπο ενεργείας των τμημάτων……….για να μπορούν να δράσουν αστραπιαίως, είτε προς Κερύνεια είτε προς Αμμόχωστο”.
Και συνεχίζει ο τότε Αρχηγός ΓΕΕΦ Αντιστράτηγος Γεώργιος Ντενίσης και αναλύει τις ενέργειες, τους σχεδιασμούς και την αναθεώρηση του ΣΑΚ και συμπληρώνει:
“Πρόεδρος: Τα είχατε εκπονήσει εσείς η οι προκάτοχοι σας;
Ντενισης: Βρήκαμε σχέδια από τους προηγούμενους και αυτά βάσει των δικών μας αποφάσεων η των δεδομένων της στιγμής τροποποιήσαμε, όπου ήταν αναγκαίο, και τα εκσυγχρονίσαμε, διότι σε κάθε σχέδιο αλλάζουν οι καταστάσεις η ο οπλισμός και γίνεται μια αναπροσαρμογή”.
Πρέπει να λεχθεί ότι οι μαρτυρίες πρέπει να τεκμηριώνονται. Δεν είναι δυνατόν ο ιστορικός του μέλλοντος, μετά από 50 η 100 χρόνια να διαβάζει μαρτυρίες και πορίσματα που δεν τεκμηριώνονται και να αναμένεται να είναι αντικειμενικός στην καταγραφή της νεότερης ιστορίας του τόπου.
Εν κατακλείδι καλώ τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπρόσωπων και την Βουλή να επισπεύσει την δημοσιοποίηση όλων των καταθέσεων (στην Ελληνική και στην Κυπριακή Βουλή) για τα γεγονότα του 1974 για να δοθεί η δυνατότητα σε ενδιαφερομένους, και προ πάντων αυτούς που έζησαν τα γεγονότα, να επιβεβαιώσουν/να διαψεύσουν και να αναφερθούν σε ισχυρισμούς που δεν ανταποκρίνονται στην ιστορική αλήθεια.
Δείτε σχετικό έγγραφο με ημερομηνία 7 Μαρτίου 1974 που επιβεβαιώνει την αναθεώρηση του ΣΑΚ Αφροδίτη 1974 λίγους μήνες πριν από την Τουρκική εισβολή.
O Θεόδωρος Χαραλάμπους είναι Καθηγητής Πανεπιστήμιου
*Το άρθρο γράφτηκε στις 18-2- 2020
