Είκοσι σχεδόν μήνες μετά την εισβολή του κορωνοϊού στη ζωή μας και με την πανδημία να εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο παγκοσμίως, στοιχίζοντας τη ζωή σε σχεδόν 5 εκ. συνανθρώπους μας, η αντίστροφη μέτρηση για να γυρίσουμε επιτέλους σελίδα, περνώντας στο στάδιο της ανάκαμψης, φαίνεται να πλησιάζει, γεγονός που μας γεμίζει αισιοδοξία ότι οι καλύτερες μέρες σιγά σιγά, αλλά χωρίς κανένα εφησυχασμό, θα επιστρέψουν.
Η πανδημία δεν έχει τελειώσει. Βιώσαμε μια σκληρή πραγματικότητα η οποία δοκίμασε τα όρια και τις αντοχές όλων μας, από τα μικρά παιδιά μέχρι τους ηλικιωμένους, εργαζόμενους, επιχειρήσεις, νοσηλευτικά ιδρύματα, κυβερνήσεις. Μας στέρησε αγαπημένους, μας έφερε πιο κοντά στο άγχος, την ανασφάλεια, το φόβο για το τι μέλλει γενέσθαι υγειονομικά και οικονομικά.
Ωστόσο, χάρη στην υπεύθυνη στάση της πλειοψηφίας των πολιτών για εμβολιασμό, κάναμε ένα μεγάλο βήμα έτσι ώστε να επανέλθουμε στους φυσιολογικούς μας ρυθμούς. Με την επιδημιολογική εικόνα να έχει βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό και την εμβολιαστική κάλυψη να βρίσκεται στο 80% τόσο στην Κύπρο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, είμαστε ήδη στο μεγάλο restart.
Η Κύπρος συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες οι οποίες ετοίμασαν ένα τολμηρό δημοσιονομικό πακέτο έκτακτων μέτρων στήριξης για αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, το οποίο έχει ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ. Αυτά τα προγράμματα στήριξης, έχουν αποδώσει. Η ύφεση του 2020 περιορίστηκε στο 5,1% του ΑΕΠ, ενώ η ανάπτυξη το 2021 θα ξεπεράσει το 5,5%, ποσοστά ασύγκριτα καλύτερα από άλλες τουριστικές ευρωπαϊκές χώρες.
Η ανεργία τον Ιούλιο του 2021 μειώθηκε στο 5,2%, σημειώνοντας την μεγαλύτερη πτώση από όλες τις χώρες τις Ε.Ε. Επίσης, οι δείκτες κατανάλωσης και οι συναλλαγές βρίσκονται σε ψηλά επίπεδα.
Η οικονομία της Κύπρου επανέρχεται δυναμικά. Κερδίζουμε την μάχη της πανδημίας και περνάμε σε ένα μεταβατικό στάδιο προς τη βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο ενός νέου Ευρωπαϊκό μοντέλου ανάπτυξης με στόχο την δημιουργία μιας ανθεκτικής και βιώσιμης οικονομίας για τις επόμενες γενιές.
Όπως οι περισσότερες χώρες τις ΕΕ, η Κύπρος συμμετέχει ενεργά στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η αξιοποίηση του εργαλείου αυτού είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης και τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μας αλλά και για τη διαμόρφωση ενός πραγματικά βιώσιμου και σύγχρονου, Ευρωπαϊκού μοντέλου ανάπτυξης.
Έχουμε εξασφαλίσει €1,2 δις για χρηματοδότηση του Σχεδίου «Κύπρος – το αύριο» με ορίζοντα υλοποίησης το 2026. Το Σχέδιο περιλαμβάνει μια συνεκτική δέσμη 133 μέτρων, 58 μεταρρυθμίσεων και 75 επενδύσεων, με την εφαρμογή του Σχεδίου να έχει ήδη αρχίσει και με τους εμπλεκόμενους φορείς να εργάζονται για την υλοποίηση των επενδυτικών έργων και μεταρρυθμίσεων.
Αυτό το φιλόδοξο σχέδιο αναμφίβολα αποτελεί μια τεράστια τεχνοκρατική αλλά και πολιτική πρόκληση. Ένα μεγάλο στοίχημα που οφείλουμε και πρέπει να κερδίσουμε. Οι κύριοι άξονες του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αφορούν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στη δημόσια υγεία και την πολιτική προστασία, την πράσινη οικονομία, την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της οικονομίας, τη ψηφιακή μετάβαση και θέματα αγοράς εργασίας.
Η ανάπτυξη βέβαια δεν έρχεται μόνο με οικονομικούς πόρους. Προέρχεται κυρίως από τις μεταρρυθμίσεις. Οι προοπτικές της οικονομίας μας θα εξαρτηθούν σημαντικά από το βαθμό που θα μπορέσουμε να προσαρμοστούμε ουσιαστικά στις νέες πραγματικότητες, που όπως όλοι γνωρίζουμε μεταβάλλονται συνεχώς.
Η Κύπρος έχει μια αξιοσημείωτη παράδοση όσον αφορά τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα. Είναι διαχρονικά από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά απορρόφησης ευρωπαϊκών πόρων χρηματοδότησης. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις έχουμε θεωρηθεί πρότυπο. Αυτή την πρωτιά θέλουμε να τη διατηρήσουμε και με την υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Υλοποιώντας όλα τα έργα ανάπτυξης και εφαρμόζοντας όλες τις μεταρρυθμίσεις – ορόσιμα, θα διορθωθούν διαχρονικές στρεβλώσεις στη λειτουργία της οικονομίας και ευρύτερα της κοινωνίας.
Λόγω του ιδιόρρυθμου πολιτικού μας συστήματος, οφείλουμε να βρούμε εκείνες τις συγκλίσεις και συναινέσεις που θα καταστήσουν δυνατή τη ψήφιση των αναγκαίων νομοθετημάτων και κατά συνέπεια την απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης τα επόμενα 3 με 4 χρόνια.
Αυτή η κρίση, πέρα απ’ όλα τα δυσάρεστα που μας ανάγκασε να βιώσουμε, αποτέλεσε και μια μεγάλη ευκαιρία έτσι ώστε να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντική είναι η θωράκιση της υγείας αλλά και της οικονομίας μας.
Βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Είτε θα χρησιμοποιήσουμε την κρίση ως ευκαιρία για αλλαγή των κακώς εχόντων, είτε η κρίση θα μετεξελιχθεί σε κρίση χρέους. Οφείλουμε να κάνουμε μια νέα αρχή, επανακτώντας με αυτό τον τρόπο και την εμπιστοσύνη των συμπολιτών μας.
Ο Κωνσταντίνος Πετρίδης είναι υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας
