Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι γυναικών. Με τη μητέρα μου και τη γιαγιά μου. Και με όλη εκείνη την υπέροχη θηλυκή ομήγυρη, τις θείες με τα γλυκά του κουταλιού, τις ξαδέλφες με τα βινύλια, τις συμμαθήτριες με τη μάσκαρα, τις φίλες με τα ποδήλατα και τις δασκάλες με την Ποίηση. Τις γυναίκες έμαθα να τις αγαπώ και να τις εμπιστεύομαι. Τις γυναίκες τις θαυμάζω, και τις στηρίζω στην καθημερινότητα , στα επιτεύγματα, στους αγώνες για κοινωνική και επαγγελματική ισοτιμία και στις καταγγελίες ενάντια στη λεκτική, ψυχολογική, σεξουαλική βία και κακοποίηση -κατάλοιπα της πατριαρχικής κοινωνίας. Στην εφηβεία μου άρχισα να ανακαλύπτω εκείνες που με την διαφορετικότητα τους άλλαξαν τη ροή των πραγμάτων. Την φιλόσοφο Σιμόν ντε Μπωβουάρ, την rock’n’roll τραγουδίστρια Janis Joplin, την επαναστάτρια Rosa Luxemburg, την καλλιτέχνη και αγωνίστρια Μελίνα Μερκούρη,την ποιήτρια Emily Dickinson, την συγγραφέα Jane Austen,την ζωγράφο Tamara de Lempicka, την σχεδιάστρια Vivienne Westwood. Άρχισε να με ενδιαφέρει το φεμινιστικό κίνημα γιατί αντιλαμβανόμουν ότι ενώ στα αγόρια επιτρέπονταν όλα και συγχωρούνταν όλα, στα κορίτσια οι κανόνες ήταν συγκεκριμένοι και αυστηροί. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το κοινωνικό περιβάλλον να επιβάλλει πρότυπα, στερεότυπα και συμπεριφορές ανεξάρτητα με την ελεύθερη επιλογή.
Οι επιρροές μου σαφώς καθόρισαν και την επαγγελματική μου διαδρομή καθώς σαν καλλιτέχνης και δημιουργός ασχολήθηκα κυρίως με γυναικείες φυσιογνωμίες, είτε απο το χώρο της μυθοπλασίας είτε με ιστορικά πρόσωπα. Ασχολήθηκα με γυναίκες που θεωρήθηκαν “αιρετικές” , σαφώς επειδή κινήθηκαν εκτός των πλαισίων της ανδροκρατικής σκέψης και κοινωνίας. H βιβλική έφηβη Σαλώμη και η αγωνία της ενηλικίωσης(απο το ομώνυμο θεατρικό έργο του Oscar Wilde-παράσταση που σκηνοθέτησα στο Λονδίνο στο Hoxton Hall Theatre) , η πολιτικά διαπλεκόμενη Λουκρητία Βοργία και οι ίντριγκες στο Βατικανό (ιστορικό πρόσωπο της Ιταλικής Αναγέννησης και η κεντρική φιγούρα του μονολόγου της Πένυ Φυλακτάκη που σκηνοθέτησα και ερμήνευσα στο Oxford Playhouse Theatre στην Οξφόρδη και στο Ιδρυμα Θεοχαράκη στην Αθήνα), η Σαιξπηρική ενορχηστρωτής των δυνάμεων του κακού Λαίδη Μακμέθ και η ακόρεστη δίψα της για εξουσία (παράσταση που σκηνοθέτησα στο ΚΘΒΕ), η πρώιμη φεμινίστρια Mary Yellan και η αναγνώριση της κακοποίησης των γυναικών και της διαφθοράς της Βικτωριανής Αγγλίας (κεντρική ηρωίδα της συγγραφέως Daphne de Maurier στο μυθιστόρημα Πανδοχείο η Τζαμάικα-παράσταση που σκηνοθέτησα στο Tabard Theatre στο Λονδίνο), η Αντιγόνη του Σοφοκλή που αντιστέκεται στο καθεστώς με ασπίδα της τους άγραφους νόμους (παράσταση που σκηνοθέτησα στο ιστορικό θέατρο του Λονδίνου Riverside Studio και στο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος στην Κύπρο), η Κλυταιμνήστρα του Αισχύλου που ζητά δικαίωση για την θυσία/ δολοφονία της κόρης της Ιφιγένειας(παράσταση επίσης στο Riverside Studio), η “ξένη” Μήδεια του Ευρυπίδη που απελπισμένη οδηγείται στο απόλυτο έγκλημα της παιδοκτονίας (Riverside Studio), η Μεξικάνα ζωγράφος Φρίντα Κάλο, bisexual με διαρκή σωματικό πόνο, διάχυτο ταλέντο, και αστείρευτο έρωτα για τον Diego και τη ζωγραφική (κεντρική χαρακτήρας της διαδικτυακής σειράς Love Letters), η Βρετανίδα συγγραφέας Βιρτζίνια Γούλφ και το αδιέξοδο της κατάθλιψης (κεντρική χαρακτήρας της διαδικτυακής σειράς Love Letters) και τέλος η Εmmeline Pankhurst και οι Σουφραζέττες (Βρετανίδα ακτιβίστρια την οποία μελετώ αυτή την εποχή για την παράσταση που ετοιμάζω και θα ανέβει τον Νοέμβριο του 2021 στο Cockpit Theatre). Πρόκειται για το μεγαλύτερο γυναικείο κίνημα το οποίο κατοχύρωσε το δικαίωμα ψήφου το 1918. ( Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά το 1934 σε δημοτικές εκλογές και αρκετά αργότερα το 1956, τους αναγνωρίστηκε το δικαίωμα ψήφου στις βουλευτικές.)
Η πολυπλοκότητα της γυναικείας φύσης, η οξυδέρκεια, η υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, η ικανότητα της πολυπραγμοσύνης, η μητρότητα, η ερωτική ζωή, η επαγγελματική σταδιοδρομία, η οικονομική ανεξαρτησία, η κοινωνική αναγνώριση και κυρίως η τόλμη είναι μια σύνθεση δεξιοτήτων ιδιαίτερα δύσκολων που χαρακτηρίζει τις γυναίκες στις διαφορετικές εποχές. Είναι πραγματικά οξύμωρο μετά απο κατακτήσεις σημαντικές να μιλάμε σήμερα για γυναικοκτονία, για έμφυλη βία, για σεξισμό, για byllying, για σεξουαλική παρενόχληση, για βιασμούς, κακοποίηση, φόβο και ντροπή. Είναι λυπηρό, είναι πραγματικό και ταυτόχρονα ενδεικτικό για τον τεράστιο δρόμο που έχουμε να διανύσουμε για να αλλάξει το μοντέλο της πατριαρχικής κοινωνίας το οποίο είναι βαθειά ριζωμένο τόσο στην ανθρώπινη συνείδηση όσο και στο στο συλλογικό υποσυνείδητο.
Σήμερα περισσότερο απο κάθε άλλη εποχή μπορούμε να μιλάμε για αυτά τα ζητήματα. Γνωρίζουμε ότι η ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε σε μεγάλο ποσοστό λόγω του εγκλεισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Στην ουσία δεν αυξήθηκαν τα νούμερα, απλά τώρα μπορούμε να μιλάμε για κάτι που υπήρχε πάντα, τώρα μπορούμε τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε το φαινόμενο, να το ονομάσουμε, να το καταδικάσουμε, και εν τέλει να βρούμε μία διέξοδο στο τεράστιο αυτό πρόβλημα. Η σιωπή επιτέλους αρχίζει να λύνεται και όσο τα θύματα μιλούν τόσο μεγαλώνει η ελπίδα.
Μπορούμε να καταγγείλουμε την σεξουαλική παρενόχληση και τον βιασμό. Καθόλου εύκολο, ιδιαίτερα οδυνηρό και ταυτόχρονα απαραίτητο αν θέλουμε καλύτερες κοινωνίες. Μπορούμε να μιλάμε για εργασιακό bullying και καταπάτηση ορίων, μπορούσε να μιλάμε για άνιση οικονομική αμοιβή στον εργασιακό χώρο και για σεξιστικά σχόλια.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αντιληφθούν οι άνδρες την ευθύνη που φέρουν. Υπάρχει μια καμπάνια στη Μ. Βρετανία εμπνευσμένη απο το You don’t need to protect your daughter- You need to educate yourson η οποία πραγματικά ανοίγει μια ουσιαστική προοπτική βελτίωσης. Αξίζει να αναφέρω ότι την Πέμπτη 11 Μαρτίου 2021, η βουλευτής των Εργατικών και υπεύθυνη του Τομέα Ενδοοικογενειακής Βίας, Jess Phillips διάβασε ολόκληρη τη λίστα με τα ονόματα 118 δολοφονημένων γυναικών στη Μ. Βρετανία μέσα στον τελευταίο χρόνο. Τεράστιο νούμερο το οποίο, όπως χαρακτηριστικά είπε, δείχνει ότι η γυκαικοκτονία είναι μια “κανονική” κατάσταση για την κοινωνία και αυτό είναι το πιο τρομακτικό.
Είναι νομίζω σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο διαρκής αγώνας του φεμινισμού δεν είναι αγώνας ενάντια στους άνδρες. Είναι κοινωνικός αγώνας για το αυτονόητο. Είναι κοινωνικός αγώνας ενάντια στα στερεότυπα της πατριαρχίας. Οι γυναίκες ενωμένες αφουγκραζόμαστε, στηρίζουμε, γιορτάζουμε το φύλο μας τρυφερά και ταυτόχρονα δυναμικά, με ευγένεια, με αλήθεια, με κομψότητα και ήθος. Καλούμε όλους τους ευαισθητοποιημένους πολίτες να είναι δίπλα μας. Ενημέρωση, αφύπνιση κι αλληλεγγύη. Γιατί οι γυναίκες είτε είμαστε ιστορικές, είτε φανταστικές, είμαστε σίγουρα υπαρκτές!
Η Αναστασία Ρέβη είναι σκηνοθέτης