Φύσει και θέσει ο άνθρωπος επιθυμεί να φτιάχνει κοινωνίες, να τις διανθίζει, να τις εξελίσσει. Μόνο μέσα στο κοινωνικό σύνολο μπορεί από κοινού με άλλους ανθρώπους ν’ αναπτύσσει τέχνες, γράμματα, πολιτισμό. Στην εποχή μας που οι ρυθμοί τρέχουν, έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον. Μια κοινωνία ευδαιμονεί όταν συμπράττουν τα μέλη της και όταν η πολιτική της παραμένει πολιτική και όχι κομματική. Ο άνθρωπος εξυψώνεται ηθικά και πνευματικά όταν συμπορεύεται κοινωνικά. Δεν μπορεί να ζει μόνος. Ο μονώτης είναι είτε θηρίο, είτε Θεός.
Στο πλαίσιο αυτό εξασφαλίζει το ζην, που είναι απαραίτητο για τον βιοπορισμό του. Το ευ ζην όμως είναι απαραίτητο για την ευδαιμονία της κοινωνίας του. Πρώτος ο άνθρωπος δίδαξε λαλιά. Πρώτος έβγαλε φωνή, έγραψε, έψαξε, ρώτησε, γνώρισε, δημιούργησε. Πρώτος αυτός έπλασε ιστορίες για αυτά που ξέρουμε, αλλά και για αυτά που δεν έχουμε γνωρίσει ακόμα. Η ανθρώπινη κοινωνία υπάρχει εν γένει γι’ αυτό και χάρη σ’ αυτό.
Ο πολιτισμός για το πνεύμα είναι ότι η τροφή για το σώμα. Δεν υπάρχει ιστορία χωρίς αυτόν, δεν υπάρχει τόπος, κουλτούρα και ειδοποιός διαφορά χωρίς αυτόν. Χρέος να τον διασφαλίζουμε καθημερινά. Δεν κατακτάται, είναι διαρκώς κατακτούμενος κι όταν τον έχεις στα χέρια σου οφείλεις ταπεινά να παλεύεις για να μην εκπίπτει.
Τα γράμματα είναι σπουδαία. Γεννούν και αφυπνίζουν γενιές. Απαντούν ερωτήματα, δίνουν λύσεις. Οι τέχνες όμως καθορίζουν και προάγουν τον πολιτισμό. Αναγεννούν και εξυψώνουν γενιές. Η τέχνη φανερώνει το κείμενο που δεν λέγεται, γεννά ερωτήματα, εξάπτει την φαντασία και υπηρετεί την συλλογική συνείδηση. Και τούτο είναι θεάρεστο.
Σ’ έναν κόσμο που ολοένα αλλάζει και όλα σταδιακά ανατρέπονται, η τέχνη οφείλει να έχει την θέση που της αξίζει, την θέση που έχει η μακραίωνη ιστορία της. Οι άνθρωποι που την υπηρετούν ν’ ακούγονται. Οι άνθρωποι στους οποίους απευθύνεται να την αγκαλιάζουν. Η ατομική ευθύνη διαμορφώνει την συλλογική και η συλλογική εξαρτάται απ’ την ατομική. Οι άνθρωποι του πολιτισμού είναι πάντα εκείνοι που βλέπουν πιο πέρα, σκέπτονται σε βάθος την λέξη, αφουγκράζονται και εκφράζουν κάθε άνθρωπο. Η θέση τους είναι και οφείλει να είναι υψηλή. Και ψηλώνει μόνον στην αγάπη, όχι στην απαξίωση.
Γράφει η Λένα Τόττα, ηθοποιός-φιλόλογος
