Έρχεται στα χείλη μας ξανά τούτες τις μέρες σαν δροσερό νερό και φωλιάζει μέσα μας το τραγούδι της Ελλάδας, ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού (1798-1857). Ο Ύμνος του οποίου κάθε μια από τις 158 στροφές αλλά και στο σύνολό του εκπέμπει αλήθειες, προσταγές χρέους, παραινέσεις και διδάγματα διαχρονικά αναλλοίωτα, επίκαιρα.
Ο ποιητής Ιωάννης Πολέμης (1862-1924) στο ποίημά του «Το κρυφό σχολειό», (ως μαθητής δημοτικού σχολείου το απήγγειλα πολλές φορές) στις τέσσερις οκτάστιχες στροφές του, περιγράφει ποιητικότατα αλλά και με ενάργεια τι επικράτησε από το 1453 έως το 1821 («Απ΄έξω μαυροφόρ’ απελπισιά, πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι…») αλλά και ότι του σκλάβου η αλυσόδετη πατρίδα κατοικούσε μέσα στη θολόκτιστη εκκλησιά, στο εσωτερικό της οποίας η ψυχή του αγροικούσε τον πόνο της σκλαβιάς της κι εκεί έβλεπε τι έχασε, τι έχει, τι της πρέπει. Και το γένος κατάλληλα προετοιμασμένο πνευματικά και ψυχικά ακούει κι ακολουθεί την αιώνια παραίνεση και προσταγή: «Μη σκιάζεστε στα σκότη. Η λευτεριά σαν της αυγής το φεγγοβόλο αστέρι, της νύχτας το ξημέρωμα θα φέρει».
Η Επανάσταση του 1821 ήταν Εθνεγερσία του Γένους των Ελλήνων κατά του αλλόγλωσσου (ελληνική-τουρκική), αλόθρησκου (χριστιανοί-μουσουλμάνοι) και αλλοεθνούς (Έλληνες-Τούρκοι) δυνάστη. Πολέμησαν ανεξαρτήτως οικονομικής ή κοινωνικής θέσης όλοι οι Έλληνες, κλήρος και λαός. Πολέμησαν για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία. Όλες οι σημαίες των επαναστατών έφεραν τον Σταυρό. Κατά τούτο διαφέρει η Επανάσταση του 1821 από την Γαλλική, η οποία ήταν κοινωνική επανάσταση, μεταξύ ομογλώσσων, ομοθρήσκων και ομοεθνών (Γάλλοι με Γάλλους). Ματαιοπονούν οι εθνοαποδομητές, οι λεγόμενοι νέοι ιστορικοί (κυρίως μαρξιστες), όταν επιδιώκουν να παραχαράξουν και να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα της Επανάστασης. Το κάνουν εξ αιτίας των ιδεοληψιών τους. Επιδιώκουν ανοήτως και δυστυχώς γι’ αυτούς ανεπιτυχώς, να ξαναγράψουν την ιστορία βιάζοντας την ιστορική αλήθεια.
Αλλά, όλως ενδεικτικά λόγω χώρου, ας δούμε τι λένε οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων, οι σύγχρονοι του 1821. «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», ο τίτλος, το σύνθημα της Επαναστατικής Προκήρυξης του Αλέξανδρου Υψηλάντη, Αρχηγού της Φιλικής Εταιρείας και Αρχηγού της Επανάστασης (Ιάσιο 24.2.1821).
Και πριν όμως, ο Θούριος του Ρήγα, «ήτοι Ορμητικός, Πατριωτικός Ύμνος», είναι γεμάτος αναφορές στην Χριστιανική πίστη και στα εθνικά χαρακτηριστικά των υπόδουλων Ελλήνων. («…να κάμωμεν τον όρκον, επάνω στον Σταυρό», «…πως οι προπάτορές μας, ορμούσαν σαν θεριά, για την ελευθερίαν πηδούσαν στη φωτιά»).
Το ίδιο φυσικά και ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού: «Ολιγόστευαν οι σκύλοι/και «Αλλά» εφώναζαν «Αλλά»/και των χριστιανών τα χείλη/ «φωτιά» εφώναζαν, «φωτιά» (68η στροφή), «Ω τριακόσιοι σηκωθείτε/και ξανάλθετε σ’ εμάς/ τα παιδιά σας θέλ’ ιδήτε/πόσο μοιάζουνε μ’ εσάς» (78η στροφή, εθνική συνείδηση της ιστορικής συνέχειας της φυλής μας). «Σούλθε εμπρός λαμποκοπώντας/ η θρησκεία μ’ ένα σταυρό/ και το δάχτυλο κινώντας/όπου ανεί τον ουρανό» (89η στροφή). «Κάθε πέτρα μνήμα ας γένη/ και η θρησκεία κι η Ελευθερία/ μ’ αργοπάτημα ας πηγαίνει/ μεταξύ τους και ας μετρά» (115η στροφή).
Είναι χαρακτηριστικό το εξής απόσπασμα διαλόγου του Κολοκοτρώνη με τον Άγγλο Ναύαρχο Χάμιλτον: «Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμιάν απ’ όσαις γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον της διοικήσεώς των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλον έθνος… Ούτε ο Σουλτάνος ηθέλησε να θεωρήσει τον Ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ’ ως σκλάβους. Μιαν φοράν όταν επήραμεν το Ναύπλιον ήλθεν ο Άμιλτον να με ιδή. Μου είπε ότι πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμόν, και η Αγγλία να μεσιτεύση. Εγώ του αποκρίθηκα αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς Καπετάν Άμιλτον ποτέ συμβιβασμόν δεν εκάμαμεν με τους Τούρκους. Άλλους έκοψε, άλλους σκλάβωσε με το σπαθί και άλλοι, καθώς εμείς, εζούσαμεν ελεύθεροι από γεννεά εις γεννεά. Ο Βασιλεύς μας (εννοεί τον Κω/νο Παλαιολόγο) εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε. Η φρουρά του είχε παντοτεινό πόλεμο με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήταν πάντοτε ανυπότακτα. Με είπε, ποία είναι η Βασιλική φρουρά του, ποία είναι τα φρούρια. Η φρουρά του Βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφται, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά. Έτζι δεν με ωμίλησε πλέον». (Θ.Κολοκοτρώνη, Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής Φυλής από τα 1770 έως τα 1836, Αθήνησιν 1846, σελ.190). Αλλά και «Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για τη Λευτεριά της Ελλάδος και δεν την παίρνει πίσω» (Θ.Κολοκοτρώνης).
Το Σύνταγμα που με το αίμα τους έγραψαν οι επαναστατημένοι αγωνιστές του Εικοσιένα ξεκινάει: «Εις το όνομα της αγίας, ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος», όπως και το ισχύον Σύνταγμά μας.
Ανάλογες είναι και οι αναφορές αγωνιστών του ’21 επωνύμων κι ανωνύμων (Μακρυγιάννης κλπ). Ανάλογες και των ιστορικών του Αγώνα (Κασομούλης, Φωτάκος κλπ).
Ποια είναι όμως τα μηνύματα της Επανάστασης σήμερα, 200 χρόνια μετά; Τί μας διδάσκει;
Η Ελληνική Επανάσταση είναι ένα κοσμοϊστορικό γεγονός. Είχε κι εξακολουθεί να έχει παγκόσμια απήχηση κι εορτάζεται διεθνώς.
Η τότε πολεμόκραχτη κραυγή του Ρήγα ακούγεται και σήμερα ως παραίνεση, ως προτροπή ως δίδαγμα, ως ζητούμενο: « Συμβούλους (δηλ. πολιτικούς ταγούς) προκομένους, με πατριωτισμόν να βάλωμεν εις όλα, να δίδουν ορισμόν. Οι νόμοι νάν’ ο πρώτος και μόνος οδηγός… Γιατί κι η αναρχία, ομοιάζει την σκλαβιά να ζούμε σαν θηρία, είν’ πλιό σκληρή φωτιά». Χωρίς κανένα σχόλιό μου, γιατί ο Ρήγας τα είπε και τα λέει όλα. Οι σύγχρονοι εραστές της ανομίας και του χάους αλλά και όσοι τους θωπεύουν ας μελετήσουν τον Ρήγα.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης απευθυνόμενος προς τους νέους (8.10.1838, Πνύκα), μεταξύ άλλων τους είπε: « Παιδιά μου,… εις τον τόπον, τον οποίον κατοικούμε, εκατοικούσαν οι παλαιοί Έλληνες, από τους οποίους και ημείς καταγόμεθα και ελάβαμε το όνομα τούτο… ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπεδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση…. Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος. … Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα δια να ωφεληθείτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε και να έχετε ομόνοια. … Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, όπου ημείς ελευθερώσαμε˙ και δια να γίνει τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία … και την φρόνιμον ελευθερία.»
Αυτή είναι η πνευματική παρακαταθήκη του προς τη νέα γενιά. Αυτόν τον δρόμο πρέπει να ακολουθήσουν οι νέοι μας.
Να λοιπόν τι πρέπει να γνωρίζουμε, να μη λησμονούμε και τι πρέπει να κάνουμε πράξη.
Οι εκάστοτε κυβερνώντες αλλά και το σύνολο του πολιτικού κόσμου ας έχει κατά νουν τα λόγια του Ι. Καποδίστρια προς τον Τσάρο της Ρωσίας: «Μεγαλειότατε, το να ελπίζουμε ότι με διαπραγματεύσεις θα κάμουμε τους Τούρκους να συμπεριφερθούν προς τους Χριστιανούς κατά τρόπον ανθρωπινό και λογικό, σημαίνει ότι θα περιφρονήσωμεν την πείρα των αιώνων…». Αυτή η πείρα επιβεβαιώθηκε και αυτήν την πείρα των αιώνων δυστυχώς βιώσαμε (Χίος, Ψαρά, Κάσος, Αϊβαλί, 1922,1955, Κύπρος).
Ας αφυπνισθούμε από τον ύπνο της απαιδείας, της σύγχρονης πνευματικής και πολιτιστικής μας παρακμής. Ας κάνουμε πράξη τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες οι πρόγονοί μας θυσιάσθηκαν. Μόνο τότε τους τιμάμε αληθινά. Μόνο τότε οι ψυχές τους αναγαλλιάζουν.
Ας κάνουμε το χρέος μας όπως πολύ εύστοχα ο Καζαντζάκης στην «Ασκητική» του προσδιορίζει: «Το πρώτο χρέος σου… είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιό τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει». Δηλαδή «άμμες δε γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες», εμείς να γίνουμε καλύτεροι.-
Ο Λάζαρος Κυρίζογλου είναι Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης -Α΄ Αντιπρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος
