Τον τελευταίο καιρό δυστυχώς αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς ο αριθμός των γυναικοκτονιών που λαμβάνουν χώρα στην πατρίδα μας. Όλοι μας έχουμε θορυβηθεί, η κοινή γνώμη έχει συγκλονιστεί και οι διαπροσωπικές σχέσεις έρχονται στο προσκήνιο να μελετηθούν υπό ένα νέο πρίσμα. Σε κάθε έγκλημα που λαμβάνει χώρα πλήττεται όχι μόνο το θύμα και η οικογένειά του, αλλά και ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Ως άνθρωποι είμαστε μοναδικές ψυχοσωματικές οντότητες, που μεγαλώσαμε σε συγκεκριμένο οικογενειακό και κοινωνικό πλαίσιο. Ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον επηρεάζει με τις πράξεις και την συμπεριφορά του και τους άλλους και την κοινωνία γύρω του. Το να αισθανόμαστε λοιπόν τόσο αυτόνομοι, αλλά και υπεύθυνοι, θεμελιώνει την προσωπική ελευθερία, ενσαρκώνοντας ταυτόχρονα την κοινωνική ευθύνη. Σε αυτό το άρθρο, θα επιχειρήσουμε να δώσουμε μια ευκρινή εικόνα της διαφοράς που υπάρχει ανάμεσα στην υγιή και λειτουργική συντροφική σχέση και στην συντροφική σχέση, που εμπεριέχει κακοποίηση και βία.
Πρώτα απ’ όλα, η καθεμία και ο καθένας που ξεκινά μία νέα γνωριμία ή σχέση είναι καλό να έχει ενσκήψει σε θέματα αυτογνωσίας και να διαφυλάττει τα προσωπικά του όρια. Ο σεβασμός προς τον εαυτό μας και προς τους άλλους καθώς και η αυτοεκτίμηση αποτελούν συστατικά ψυχοσυναισθηματικής ευεξίας και οικοδόμησης συντροφικών σχέσεων. Χρειάζεται να σεβόμαστε τον εαυτό μας και να τον αποδεχόμαστε άνευ όρων για να πράξουμε το ίδιο και για τους άλλους ανθρώπους. Είναι απαραίτητα τα όρια για να προστατευτεί η συντροφική αγάπη. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και σε περιστάσεις εντάσεων ή διαφωνίας απαγορεύεται κάποιος να ασκήσει οποιουδήποτε είδους συναισθηματική, ψυχολογική, λεκτική ή σωματική βία σε βάρος της /του συντρόφου του .
Στις συντροφικές σχέσεις που υπάρχει βία, δεν υπάρχει αγάπη, μόνο ανοχή και είναι καιρός όλες και όλοι μαζί να σπάσουμε το ταμπού της σιωπής, που αφαιρεί ανθρώπινες ζωές.
Αγάπη σημαίνει σεβασμός. Αγάπη σημαίνει ελευθερία. Ζώντας την αγάπη ο άνθρωπος ανθίζει, μοιάζει με ένα πουλί που πετά ελεύθερο στον ουρανό και απολαμβάνει να ανακαλύπτει όλα τα διαμάντια και τις ομορφιές του κόσμου.
Αγάπη δεν είναι να σε κακοποιεί. Αγάπη δεν είναι να σε βρίζει. Αγάπη δεν είναι να σε υποτιμά. Αγάπη δεν είναι να σε υποβαθμίζει. Αγάπη δεν είναι να σηκώνει χέρι επάνω σου ή να σε εκβιάζει. Αγάπη δεν είναι να σε θέλει υποχείριό του.
Η αγάπη ελευθερώνει. Αγάπη είναι να σε αγκαλιάζει τρυφερά, να σου μιλά με σεβασμό και να σου δείχνει ενσυναίσθηση, να σε νιώθει, να σε καταλαβαίνει. Αγάπη είναι να συνυπάρχετε αρμονικά. Να είσαι η χαρά του και να είναι η χαρά σου. Να σε αγγίζει τρυφερά και να σε αναγεννά. Αν μέσα στη σχέση χάσεις τον εαυτό σου, τότε η σχέση δεν σε πάει μπροστά, αλλά σου έγινε χωρίς να το αντιληφθείς θηλιά.
Είναι απαραίτητο να μάθουμε να διακρίνουμε όλα αυτά τα στοιχεία που είναι προάγγελοι αρνητικών γεγονότων σε μία συντροφική σχέση. Όταν λοιπόν χάνεται ο σεβασμός, καταργείται ο διάλογος, παραβιάζονται τα όρια και ένας από τους δύο ή και οι δύο ασκούν βία σε βάρος του άλλου, τότε δεν υπάρχει συντροφική σχέση. Υπάρχει μόνο βία και αρρωστημένη κτητικότητα. Όταν ο ένας προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλον με κάθε τρόπο και μέσο, τότε οι δυσάρεστες συνέπειες των εγκλημάτων δεν θα αργήσουν να εμφανιστούν.
Ως πότε πίσω από κλειστές πόρτες θα υπάρχουν γυναίκες, άνδρες και παιδιά που φοβούνται να μιλήσουν και να καταγγείλουν τον εφιάλτη που ζουν; Εμείς ως κοινωνία τι κάνουμε; Ακούμε; Υπάρχουμε; Λυπόμαστε όταν μαθαίνουμε ότι αφαιρέθηκε βίαια μία ανθρώπινη ζωή; Πού είμαστε όμως την ώρα του σπαραγμού;
Ακούμε φωνές στο διπλανό σπίτι και σιωπούμε . Γιατί; Είμαστε σκληρόκαρδοι; Αδιάφοροι; Τι είμαστε επιτέλους; Μάλλον η σωστή ερώτηση είναι ποιοί είμαστε. Ξεχάσαμε ότι είμαστε άνθρωποι και οφείλουμε να σεβόμαστε και να νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον.
Όσο δεν μιλάμε, όσο αδιαφορούμε ή φοβόμαστε το τέρας της κακοποίησης θα θεριεύει. Είναι λοιπόν σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε με θάρρος τη θέση μας απέναντι στη βία και να διαμορφωθούν προγράμματα ψυχικής υγείας που θα ενημερώνουν τον κόσμο για το υγιές χτίσιμο διαπροσωπικών σχέσεων. Να ενημερώνονται για το πώς τα ζευγάρια μπορούν αρμονικά να επιλύουν τις διαφορές τους, πώς να συμπεριφέρονται στα παιδιά τους και γενικά πώς μπορούν να εξελίσσονται υγιώς. Ακόμα και όταν δεν μπορούν να πορευτούν μαζί στη ζωή, είναι απαραίτητο να λύσουν την σχέση ή τον γάμο τους με σεβασμό και εκτίμηση ο ένας για τον άλλον και όχι ασκώντας βία ή εκφοβιστικές απειλές.
Η αγάπη είναι αποτέλεσμα προσωπικής μας ελεύθερης επιλογής. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να είμαστε επάγρυπνοι πριν αποφασίσουμε να μοιραστούμε τη ζωή μας με έναν άνθρωπο και να κοιτάξουμε αν όλα τα στοιχεία που παρουσιάζει και παρουσιάζουμε και εμείς είναι λειτουργικά και εξελίσσουν θετικά τη ζωή μας.
Συμπερασματικά, για άλλη μία φορά τίθεται στο προσκήνιο η προστασία της ανθρώπινης ζωής που από δεδομένο έγινε δυστυχώς ζητούμενο. Ακόμη, επειδή αναφερόμαστε στις γυναικοκτονίες ας θυμόμαστε πάντα ότι η γυναίκα είναι ένα λουλούδι, ένα τριαντάφυλλο, το οποίο χρειάζεται πάντοτε να αντιμετωπίζεται με αγάπη, τρυφερότητα, σεβασμό και στοργή. Ας της αποδώσουμε επιτέλους την τιμή και το σεβασμό που δικαιωματικά της αξίζει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Rogers, C. (2006). Το γίγνεσθαι του προσώπου. Μτφρ. Μ. Ριγοπούλου. Αθήνα: Ερευνητές.
Rogers, C. R. (1957). “The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change”, in Journal of Consulting Psychology, 21(2), pp. 95–103.
Stanger, N., Kavussanu, M., & Ring, C. (2012). “Put yourself in their boots: Effects of empathy on emotion and aggression” in Journal of Sport & Exercise Psychology, 34, 208-222.
Η Ολυμπία – Μαρία Ποντίκη είναι Νομικός, Σύμβουλος Γάμου – Οικογένειας, Msc Ποιμαντική Ψυχολογία Ε.Κ.Π.Α
