Περιπλανιόμουνα στα καλντερίμια της παλιάς πόλης των Χανίων ώρες εκείνο το πρωί. Είχα χρόνια να πάω στα Χανιά και ήμουν χαρούμενη. Έβγαζα φωτογραφίες τα σοκάκια με τους ανθισμένους ιβίσκους, τα γραφικά παλιά μαγαζιά, τα στολισμένα μπαλκόνια, τους ράθυμους γάτους και που και που, κρυφά, τα ζευγαράκια που περπατούσαν χεράκι χεράκι, τους παππούδες με τα καλοσχηματισμένα μουστάκια και τις νοικοκυρές που φαίνονται μέσα από τις ανοικτές εξώπορτές των σπιτιών.
Είχα αρχίσει να κουράζομαι και σκέφτηκα να επιστρέψω για λίγο στο ξενοδοχείο. Ξαφνικά, βλέπω μπροστά μου μια υπέροχη γιαγιάκα να με κοιτάει. Καλοντυμένη, περιποιημένη, καθόταν μόνη της μπροστά σε μια είσοδο. Χωρίς δεύτερη σκέψη ξεστομίζω:
«Μπορώ να σας βγάλω μια φωτογραφία σας παρακαλώ»; Αντέδρασε σα να μην καταλαβαίνει και επανέλαβα: «Μπορώ να σας βγάλω μια φωτογραφία σας παρακαλώ; Είστε πολύ όμορφη με την κόκκινη ζακετούλα σας».
Συνέχισε να με κοιτάει κάπως απορημένη και τότε πετάχτηκε μια κυρία από την ανοιχτή πόρτα και της επανέλαβε φωναχτά αυτά που έλεγα.
«Δεν ακούει καλά», μου λέει.
Αυτοί που με γνωρίζουν, ξέρουν καλά πως η φωνή μου δε μου λείπει. Οπότε της το ξανά ζήτησα φωναχτά και μου έδωσε ένα νεύμα αποδοχής. Μέχρι στιγμής δεν έχω ακούσει την φωνή της.
Με κοιτάει με ύφος σοβαρό και βγάζω τη φωτογραφία.
Ικανοποιημένη και χαμογελαστή την πλησιάζω και ρωτώ φωναχτά.
«Πως σας λένε»; Με άκουσε..
«Σταυρούλα».
«Σταυρούλα», επαναλαμβάνω αιφνιδιασμένη.
«Σταυρούλα ήταν το όνομα της μαμάς μου» της λέω με τρεμάμενη φωνή.
Μου απλώνει το χέρι και της δίνω το δικό μου.
«Είδες, έτσι έπρεπε», μου ψιθυρίζει κοιτώντας με κατάματα.
Ήδη βουρκωμένη, της λέω πως χάρηκα πολύ που την γνώρισα και έφυγα βιαστικά προσπαθώντας να συγκρατηθώ.
Μόνο αφού έφτασα στο ξενοδοχείο και είδα την εικόνα παρατήρησα τι έγραφε η πινακίδα από πάνω.
Νόστος..
Νόστος.. θα πει λαχταρώ να γυρίσω, να επιστρέψω, να ξαναδώ την πατρίδα μου.
Αυτός που χάνει μάνα, χάνει την πατρίδα του. Το κέντρο του κόσμου του. Και η πυξίδα του δεν έχει πλέον σταθερό βορρά. Βορράς είναι πια κάθε εικόνα, κάθε μυρωδιά, κάθε άνθρωπος, κάθε κουβέντα και κάθε στιγμή που θα σου την φέρει στο μυαλό. Που θα ξαναζωντανέψει αυτή τη νοσταλγία του ανθρώπου που έχασες. Γιατί από την καρδιά δεν απουσιάζει ποτέ. Το τραύμα της απώλειας μπορεί να έχει γιάνει επιφανειακά, αλλά είναι εκεί και ακόμη το νιώθεις τις ψυχρές μέρες της ζωής.
Το μυαλό όμως.. Το μυαλό παίζει παιχνίδια. Γι’ αυτό είναι σπουδαίο όταν εντοπίζεις έναν φευγαλέο Βορρά. Και πατρίδα μπορούν να γίνουν όλα. Και ένα μακρινό ταξίδι μπορεί να σε φέρει πίσω σε αυτήν.
