Η χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων αποτελεί μαζί με το ντόπινγκ και τη βία τις μεγαλύτερες σύγχρονες απειλές απέναντι στον αθλητισμό. Το παγκόσμιο θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του ντόπινγκ ουσιαστικά τέθηκε πριν από περίπου 20 χρόνια, με την ίδρυση και ενεργοποίηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Αντιντόπινγκ (της περίφημης WADA). Το ίδιο γίνεται εδώ και μερικά χρόνια με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων ξεκινώντας από τη Σύμβαση Macolin του Συμβουλίου της Ευρώπης (ίσως ο πιο επιδραστικός διεθνής οργανισμός σε θέματα αθλητισμού) που είναι η πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνής σύμβαση για την αντιμετώπιση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων. Περίπου 20 χρόνια μετά το ντόπινγκ, η αντιμετώπιση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων αποκτά το δικό της διεθνές πλαίσιο. Μπορεί να αλλάξει αυτό τα πράγματα; Ασφαλώς και μπορεί…
Το βασικό επιχειρησιακό εργαλείο της Σύμβασης Μacolin είναι η Εθνική Πλατφόρμα που πρέπει να δημιουργήσει κάθε χώρα. Η Εθνικής Πλατφόρμα αποτελεί έναν κόμβο συλλογής, ανάλυσης και ανταλλαγής πληροφοριών ώστε οι υποθέσεις χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων να καταλήγουν εκεί που πρέπει όσο πιο πλούσιες γίνεται σε στοιχεία. Στοιχεία που προέρχονται είτε από διεθνή συνεργασία, είτε από αναφορές εταιριών αναλύσεων στοιχηματικών δεδομένων, είτε από καταγγελίες ανώνυμες ή εμπιστευτικές, είτε από στοιχηματικές εταιρίς κλπ. Ο ρόλος της Εθνικής Πλατφόρμας είναι ο συντονισμός των εθνικών φορέων σε εθνικό επίπεδο και η συνεργασία με διεθνείς φορείς σε διεθνές επίπεδο.
Η χώρα μας κύρωσε τη Σύμβαση Μacolin τον Νοέμβριο του 2019, δείχνοντας την πολιτική βούληση να πρωταγωνιστήσει σε αυτό το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται. Η Εθνική Πλατφόρμα Αθλητικής Ακεραιότητας (Ε.Π.ΑΘΛ.Α.) που δημιουργήθηκε το φθινόπωρο του 2020 παίζει τον ρόλο της Εθνικής Πλατφόρμας που απορρέει από τη Σύμβαση Macolin. Συμμετέχουν ως μέλη η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, η Ελληνική Αστυνομία, η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων και ο Αθλητικός Εισαγγελέας, ενώ στις ομάδες εργασίας θα συμμετέχουν η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, οι Ομοσπονδίες, οι Ενώσεις Παικτών, Διαιτητών, Προπονητών, οι Στοιχηματικές Εταιρίες (για παροχή στοιχείων) και ελληνικά ΑΕΙ στο κομμάτι της εκπαίδευσης. Ρόλος της Ε.Π.ΑΘΛ.Α. εκτός από την συλλογή, ανάλυση και ανταλλαγή πληροφοριών είναι και η ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και ενημέρωση σε θέματα αθλητικής ακεραιότητας και χειραγώγησης των αγώνων.
Αφήνω τελευταίο κάτι σημαντικό: Χειραγώγηση αγώνων δεν σημαίνει μόνο στοίχημα και άμεσο οικονομικό όφελος. Χειραγώγηση θεωρείται κάθε «παραχάραξη» του αθλητικού αποτελέσματος ανεξάρτητα αν υπάρχει άμεσο οικονομικό όφελος. Για παράδειγμα χειραγώγηση είναι και η προσυνεννόηση αγώνα προκειμένου να κερδηθούν μόρια εισαγωγής στα Πανεπιστήμια ή η υπαγωγή ενός αθλητή σε άλλη κατηγορία από αυτή που θα έπρεπε να ανήκει, δηλώνοντας ψευδή προσωπικά στοιχεία. Επεκτείνεται ακόμα και στη χρήση αθλητικών ομάδων για αλλότριους σκοπούς (π.χ. διακίνηση και ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος κλπ). Με λίγα λόγια η χειραγώγηση αγώνων δεν έχει να κάνει μόνο με το στοίχημα και τα «στημένα» παιχνίδια, αλλά με ότι παραχαράσσει το αθλητικό αποτέλεσμα.
Η αντιμετώπιση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων είναι αυτή τη στιγμή ψηλά στη διεθνή ατζέντα γιατί εκτός από την οικονομική συνιστώσα (στοιχηματισμός, «ξέπλυμα» χρήματος κλπ) υπάρχει μια πολύ έντονη αξιακή συνιστώσα που δηλητηριάζει την ουσία του ίδιου του αθλητισμού. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ήδη έχει θεσπίσει ένα πλαίσιο για το αθλητικό κίνημα (διεθνείς και εθνικές αθλητικές ομοσπονδίες). Το αθλητικό κίνημα όμως δεν αρκεί από μόνο του για να αντιμετωπίσει ένα τόσο μεγάλο, πολυδιάστατο θέμα χωρίς την συνδρομή κυβερνητικών υπηρεσιών. Η συμμαχία αυτή (όπως φαίνεται και από τον τρόπο συγκρότησης της Ε.Π.ΑΘΛ.Α) είναι και η συνταγή για την αντιμετώπιση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων: η ένωση δυνάμεων για την προστασία του αθλητισμού.
Ο Γιώργος Μαυρωτάς είναι Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού και Πρόεδρος Εθνικής Πλατφόρμας Αθλητικής Ακεραιότητας
