Η Κύπρος, την περασμένη εβδομάδα, βρέθηκε αντιμέτωπη με τον κίνδυνο ρύπανσης των ακτών της από πετρελαιοειδή, αποτέλεσμα διαρροής σε ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό σε παράκτια περιοχή της Συρίας.
Αν και η πετρελαιοκηλίδα απομακρύνθηκε σταδιακά από την Κύπρο, δημιούργησε εύλογη ανησυχία για τις περιβαλλοντικές συνέπειες που θα προκαλούσε αν τελικά πλησίαζε τις ακτές της, καθώς και ερωτηματικά για την ετοιμότητά των αρμόδιων υπηρεσιών να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους περιστατικά, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα, ευτυχώς, αυτά είναι σπάνια.
Τα ερωτηματικά απαντήθηκαν, αφού το πρόσφατο περιστατικό απέδειξε ότι η Κύπρος, με τα μέσα και την τεχνολογία που διαθέτει και τις συνεργασίες που έχει αναπτύξει, μπορεί να αντιμετωπίσει περιστατικά θαλάσσιας ρύπανσης.
Από την πρώτη στιγμή που διαφάνηκε από τα μοντέλα προσομοίωσης ότι η ρύπανση κινείτο προς την περιοχή του Αποστόλου Αντρέα, κινητοποιήθηκαν όλοι οι προβλεπόμενοι μηχανισμοί και αξιοποιήθηκαν οι υποδομές της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αρχικά, τα σκάφη του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) τέθηκαν σε ετοιμότητα, ούτως ώστε να παρέμβουν με τους μηχανισμούς και τον εξοπλισμό που διαθέτουν σε περίπτωση που η ρύπανση κινούνταν προς την πλευρά που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία.
Ταυτόχρονα, ενεργοποιήθηκε το Εθνικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης για αντιμετώπιση θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή, που προβλέπει και την σύγκληση της Ομάδας Άμεσης Αντίδρασης, αποτελούμενη από στελέχη του ΤΑΘΕ και του Υφυπουργείου Ναυτιλίας.
Η Ομάδα αυτή, εγκαταστημένη στο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης «ΖΗΝΩΝ», παρακολουθούσε στενά και αξιολογούσε συνεχώς την κατάσταση, με βάση τις τελευταίες πληροφορίες και εικόνες που λάμβανε, σε συνεργασία με τη REMPEC (Regional Marine Pollution Response Centrefor the Mediterranean Sea) και φίλια γειτονικά κράτη, για λήψη των απαραίτητων μέτρων και ενεργειών πρόληψης ή/και αντιμετώπισης.
Παράλληλα, μετά από σχετικό αίτημα του Υφυπουργείου Ναυτιλίας προς τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια στη Θάλασσα, με τον οποίο βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία από τη μέρα που δημιουργήθηκε η πετρελαιοκηλίδα, εξασφαλίστηκε η παρουσία του ειδικού αντιρρυπαντικού σκάφους «Αλεξάνδρεια» στην παράκτια περιοχή της ελεύθερης Αμμοχώστου, ώστε να αξιοποιηθεί εάν και όταν κρινόταν σκόπιμο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ενημερώθηκαν και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ελλάδας και του Ισραήλ, χώρες με τις οποίες η Κύπρος έχει συνάψει Τριμερή Συνεργασία που προβλέπει και συνέργειες για αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης, ούτως ώστε, εάν χρειαζόταν, να έχουμε και τη δική τους στήριξη. Υπενθυμίζω ότι κατά τον ίδιο τρόπο, τον περασμένο Φεβρουάριο, η Κύπρος συνεργάστηκε στενά με το Ισραήλ και ήταν σε ετοιμότητα να διαθέσει εξοπλισμό και άλλη βοήθεια αν της ζητούνταν, για την αντιμετώπιση περιστατικού ρύπανσης των ακτών της γειτονικής χώρας από πετρελαιοειδή.
Επιπρόσθετα, εκδόθηκαν NAVTEX και ΝΟΤΑΜ για ενημέρωση όλων των διερχόμενων πλοίων και αεροσκαφών στην περιοχή ενδιαφέροντος, ώστε να παρέχουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τύπο της ρύπανσης, ενώ λαμβάναμε συνεχώς επικαιροποιημένες δορυφορικές εικόνες για να γνωρίζουμε την πορεία της πετρελαιοκηλίδας. Την ίδια στιγμή, σκάφος της Διοίκησης Ναυτικού περιπολούσε στην περιοχή ώστε, εκτός από τις δορυφορικές εικόνες και τα μοντέλα, να έχουμε άμεση πληροφόρηση και μέσα από τη θαλάσσια περιοχή.
Για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιήθηκε και πτητικό μέσο της Αστυνομίας Κύπρου, όταν κρίθηκε αναγκαία η από αέρος παρατήρηση. Για σκοπούς ετοιμότητας, μεταφέρθηκαν και απορροφητικά φράγματα και άλλος απορρυπαντικός εξοπλισμός στην περιοχή Παραλιμνίου, για να χρησιμοποιηθούν άμεσα από τα σκάφη του ΤΑΘΕ, σε περίπτωση ανάγκης.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, παράλληλα, προέβη σε ενημέρωση του κατοχικού καθεστώτος ότι είναι έτοιμη να ανταποκριθεί και να παρέχει βοήθεια στην περίπτωση που αυτό της ζητηθεί. Θέσαμε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την πρόθεσή μας να βοηθήσουμε για την αντιμετώπιση του όποιου περιστατικού ρύπανσης και στη θαλάσσια περιοχή που δεν ελέγχεται από τη Δημοκρατία.
Είναι προφανές ότι το επίπεδο ετοιμότητας της κρατικής μηχανής, η ταχύτητα αντίδρασης αλλά και το επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών είναι κρίσιμης σημασίας Στην προκειμένη περίπτωση, τα πιο πάνω καθώς και η αποτελεσματικότητα του Εθνικού Σχεδίου Αντίδρασης τέθηκαν σε δοκιμασία, αποδεικνύοντας ότι λειτουργούν κατά τρόπο συνεκτικό και αποτελεσματικό.
Αυτό που επίσης αναδείχτηκε είναι η μεγάλη σημασία και αξία της περιφερειακής συνεργασίας, καθώς τα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως είναι και η θαλάσσια ρύπανση, δεν αντιμετωπίζονται με μεμονωμένες πολιτικές αλλά μόνο μέσα από συνεργασία, σε όλα τα επίπεδα.
Του Δρος Κώστα Καδή, Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας
