Θα φας ότι σου μαγειρέψουν, αυτοί που δεν ξέρουν και δε θα σε ρωτήσουν και λίγο τους νοιάζει ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό. Θα φορέσεις εσώρουχα από το σωρό, ταιριασμένα με βάση το φύλο και όχι με βάση την αισθητική σου και το γούστο σου. Γιατί αισθητική και γούστο σε τέτοια ομάδα – μάζα, μαθαίνεις να μην έχεις. Δεν πρέπει. Θα έχεις ελεγχόμενη πρόσβαση στο Internet, αν έμαθες από μόνος/η σου να χρησιμοποιείς τις νέες τεχνολογίες. Για το καλό σου πάντα. Θα μιλάς στο κινητό συγκεκριμένες ώρες και, καλού κακού, πάντα θα υπάρχει ένα αυτί κάπου εκεί για σένα, έτσι για μια διακριτική παρακολούθηση, αυτή τη φορά για το καλό όλων! Θα ξυπνήσεις την ώρα που λέει το πρόγραμμα και θα κοιμηθείς όταν σημάνει το άτυπο σιωπητήριο. Τα γεύματα σου θα είναι προγραμματισμένα, όχι την ώρα που πεινάς, αλλά την ώρα που γράφει το ωρολόγιο πρόγραμμα. Ούτε λίγο πριν. Ούτε μετά.
Και τον Αύγουστο, όλες οι παραπάνω καθημερινές συνήθειες που σου επέβαλαν, θα μεταφερθούν για λίγες μέρες σε ένα άλλο μέρος και θα ισχύουν εκεί ίδιες και απαράλλαχτες, απλά αυτή η μεταφορά θα σου πουν πως λέγεται «διακοπές». Από αυτές τις εναλλαγές μέρας και νύχτας, από αυτές τις εναλλαγές ρομποτικού προγραμματισμού σε μια ζωή που στο καταστατικό χαρακτηρίζεται «ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης», θα εντυπωθεί σύντομα στο μυαλό σου, πως «δικαίωμα» και «επιλογές», έχουν ίσως όσοι ζουν έξω από τα τείχη, στη σωστή μεριά της πύλης. Αν είσαι τυχερός/η, θα σπουδάσεις ό,τι σου πουν (αν σπουδάσεις). Αλλά μην ξεγελιέσαι, γιατί όποιες δεξιότητες αποκτήσεις, δεν θα τις αναπτύξεις ποτέ στο επαγγελματικό πεδίο, γιατί χάρη στην ταμπέλα του ιδρύματος που σου κόλλησε στο μέτωπο η ανεκπαίδευτη να σε φροντίσει κοινωνία, ποτέ δε θα βρεις μια θέση σε αυτό.
Κάθε παραμονή Χριστουγέννων, θα πεις καμιά δεκαριά φορές τα κάλαντα. Και να μη θες αυτό λέει το πρόγραμμα της ημέρας. Θα τα πεις σε όσους αποφασίζουν για σένα, χωρίς ποτέ να σε ρωτήσουν. Ξέρεις όμως ότι αυτοί δε θα σε ξαναενοχλήσουν. Ίσως τους δεις πάλι, αυτούς ή άλλους τα επόμενα Χριστούγεννα, στα επόμενα κάλαντα για τα επόμενα ρεπορτάζ, γιατί έτσι κι αλλιώς στη φάση που είσαι δεν ψηφίζεις. Και κάθε Πρωτοχρονιά και Πάσχα, θα συρρεύσει κόσμος εκεί που μένεις. Θα σε γεμίσει δώρα που στα διάλεξε χωρίς να σε ξέρει και χωρίς να σε ρωτήσει τι σου αρέσει. Θα το κάνει «για σένα». Ε, και για μια φωτογραφία για τα social media, γιατί «η σωτηρία της ψυχής, είναι πολύ μεγάλο πράγμα». Αν κάτι από όλα αυτά τύχει να σε ενοχλήσει, ο κανόνας είναι να μην το πεις παρά έξω, γιατί «τα εν οίκω μη εν δήμω». Μη ρωτήσεις «τι είναι οίκος». Θα σου πουν ότι το ίδρυμα που περιγράφουμε τόση ώρα, είναι “Σπίτι”. Σαν σπίτι. Απλά δεν το διάλεξες. Και ξέρεις πως σπίτι δεν είναι αλλά είναι το μόνο σπίτι που έχεις και άλλο δε φαίνεται να αποκτάς. Και προσπαθείς να συμπεριφερθείς σαν να είναι σπίτι σου. Ούτε να μπαινοβγείς για λίγα λεπτά όποτε σου καπνίσει, ούτε αυτό μπορείς, έστω για να πάρεις αέρα άλλο. Για όλα αυτά πρέπει να πάρεις άδεια από τον υπεύθυνο. Και αν του γκρινιάξεις του υπευθύνου, θα σου πει να μην είσαι και αχάριστος, υπάρχουν και χειρότερα. Υπάρχουν. Αλλά αυτή η σκέψη δε θα σε κάνει να νιώθεις καλύτερα για όσα (δεν) έχεις.
Και εκεί που μένεις, γύρω σου δουλεύει κόσμος για να σε φροντίζει και να σε προσέχει και να διασφαλίζει το συμφέρον σου. Είναι επαγγελματίες που σε φροντίζουν. Δεν έχεις μάθει πως είναι να σε φροντίζουν χωρίς ανταλλάγματα άλλα από το μοίρασμα αληθινών συναισθημάτων. Κι εμείς κάνουμε πως δε ξέρουμε. Πιστεύουμε τα χαμόγελά σας στις φωτογραφίες που μας πουλάνε ως χριστουγεννιάτικες κάρτες. Αυτό μας βολεύει σαν κοινωνία και σαν πολιτεία να πιστεύουμε, για να κοιμόμαστε ήσυχοι. Όλα αυτά, είναι τεκμηριωμένες και διασταυρωμένες πληροφορίες, χαρακτηριστικές απεικονίσεις καθημερινότητας, που συγκεντρώσαμε από την έρευνά μάς, νομική και δημοσιογραφική, εδώ και λίγους μήνες, για τη ζωή των αναπήρων ατόμων στα ιδρύματα της χώρας. Και περιγράφω το μέσο όρο, όχι τις ακραίες περιπτώσεις. Κάποιοι, θα με χαρακτηρίσουν «συναισθηματικά επηρεασμένο», θα πουν πως γράφω «υπερβολές». Γι’ αυτό και θα μου ζητήσουν λιγότερο ή περισσότερο ευγενικά να καληνυχτίσω τον Κεμάλ, υπενθυμίζοντάς μου πως αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ. Κι όμως θα αλλάξει. Θα τον αλλάξουμε εμείς.
Ο Βαγγέλης Αυγουλάς είναι Δικηγόρος και πρόεδρος της ΑΜΚΕ “με αλλά μάτια”
Πηγή Εικόνας: From the Asylum to Society| Documentary Directed by A.Rellas | Ventouris Photography
