Πολλά έχουν γραφτεί το τελευταίο χρονικό διάστημα για το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που θα καταθέσει το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Ο ίδιος ο κ. Υπουργός Εργασίας χαρακτήρισε ως αναχρονιστικές και ξεπερασμένες πολλές από τις ισχύουσες διατάξεις στο εργασιακό τοπίο, που αφορούν όμως στοιχειώδη και βασικά δικαιώματα των εργαζομένων και ρυθμίζουν θεμελιώδη ζητήματα των εργασιακών σχέσεων στη Χώρα μας, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Δεν καταλαβαίνω τι σόι ιδεοληψία είναι αυτή. Κάποιος εργαζόμενος να θέλει να δουλέψει 4 ημέρες την εβδομάδα και να μη μπορεί να κανονίσει την εργατική του ζωή όπως θέλει…».
Καταρχάς, είναι ενδεικτικό του σχολιασμού του, η φράση «εργατική ζωή». Προσέξτε, όχι εργασιακή, ή ιδιωτική, αλλά εργατική. Μάλλον πρόκειται περί ταξικού χαρακτηρισμού, που ελπίζω να μην υποκρύπτει κάτι άλλο.
Ακόμα και αν ξεπεράσουμε τις δήθεν ιδεοληψίες (όπως αναφέρει ο κ. Υπουργός) ή τις τυχόν ιδεολογικές ή πολιτικές ή και συνδικαλιστικές προσεγγίσεις, αυτό που δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ξεπεράσουμε είναι οι ανάγκες της ίδιας της κοινωνίας, των εργαζομένων, των εργοδοτών (εργοδότες δεν είναι μόνο ο ΣΕΒ, αλλά και οι μικροεργοδότες, μικρομαγαζάτορες κτλ), δηλαδή του ίδιου του λαού. Και μάλιστα η κάθε παρέμβαση πρέπει να απαντάει στις ανάγκες όλων, στο σύγχρονο περιβάλλον, με ματιά στο μέλλον και χωρίς αγκυλώσεις σε συμφέροντα (όπως πολιτικά, εργοδοτικά, συντεχνιακά κτλ.).
Έχει όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι πολλές από τις νομοθετικές παρεμβάσεις στα εργασιακά που ήδη έχουν διαρρεύσει στον τύπο, εφαρμόζονται στους εργαζομένους των Καταστημάτων Κράτησης εδώ και καιρό, με τραγικά μάλιστα αποτελέσματα, τόσο για τους ίδιους τους εργαζόμενους, όσο και για την ίδια την λειτουργία των υπηρεσιών.
Για παράδειγμα, η 4ήμερη εργασία που προτείνεται στο νέο νομοσχέδιο με ημερήσια εργασία 10 ωρών, εφαρμόζεται πολλά χρόνια τώρα και σε πολλές Φυλακές της Χώρας μας. Μόνο που οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι εργάζονται διπλοβάρδιες (συνήθως 13ωρα), χωρίς να τους δίνονται οι ημερήσιες αναπαύσεις (ρεπό) που τους οφείλονται από αυτές τις διπλοβάρδιες, υπό το «γελοίο» και εντελώς παράνομο πρόσχημα των «υπηρεσιακών αναγκών». Η δε εκάστοτε κεντρική υπηρεσία, κυριολεκτικά «κάνει το παγώνι» για το συγκεκριμένο θέμα, χωρίς καν να αποζημιώνει τις οφειλόμενες αυτές ημερήσιες αναπαύσεις, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι «χάνουν» αυτές τις ημερήσιες αναπαύσεις, καθώς ορισμένες διοικήσεις φυλακών αρνούνται να αναγνωρίσουν την οφειλόμενη αυτή υπερεργασία, με την δικαιολογία ότι «δεν είναι δική τους ευθύνη». Για αυτό άλλωστε οφείλονται 80.000 ρεπό στους εργαζόμενους των Φυλακών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα λοιπόν, ότι η προτεινόμενη αύξηση του ημερήσιου χρόνου εργασίας και η 4ήμερη εβδομαδιαία εργασία, ΔΕΝ θα βοηθήσει τους εργαζόμενους, παρά μόνο τους εκάστοτε εργοδότες.
Επίσης, η νέα προτεινόμενη διάταξη που θα προωθήσει το Υπουργείο Εργασίας με τις δήθεν αυξημένες ημέρες άδειας λόγω του αυξημένου ημερήσιου ωραρίου, είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι δεν θα έχει καμία πρακτική εφαρμογή. Στην περίπτωση δε των εργαζομένων στις Φυλακές οφείλονται περίπου 40.000 ημέρες κανονικής άδειας, πάλι υπό το πρόσχημα των «υπηρεσιακών αναγκών», λόγω της υποστελέχωσης του προσωπικού και παρά το γεγονός ότι η χορήγηση της κανονικής άδειας είναι υποχρεωτική για την διοίκηση, όπως ρητά προβλέπει ο Δημοσιοϋπαλληλικός Κώδικας. Δηλαδή, και η νομοθεσία καταστρατηγείται και οι κανονικές άδειες δεν δίνονται στους εργαζόμενους και εν τέλει για μία ακόμη φορά παρατηρείται το φαινόμενο ορισμένες διοικήσεις να μην «αναγνωρίζουν» παλαιές και οφειλόμενες κανονικές άδειες παρελθόντων ετών σε εργαζομένους, δηλαδή δεν αναγνωρίζουν την ίδια τους νομική υποχρέωση.
Και φτάνουμε στην μεγαλύτερη «κοροϊδία» της όλης υπόθεσης που αναφέρεται ως αποζημίωση της υπερωρίας. Το νέο νομοσχέδιο για τα εργασιακά θα αυξήσει (όπως έχει διαρρεύσει) τις ώρες και τις αποζημιώσεις των υπερωριών και ταυτόχρονα ο εργαζόμενος θα διατηρεί το δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας. Στην περίπτωση των εργαζομένων στις Φυλακές, η υπερωρία έχει πλαφόν από τον Νόμο στις 20 ώρες ανά μήνα και μάλιστα η υπερωρία δεν αποτελεί υποχρέωση του εργαζομένου, δηλαδή εάν θέλει εργάζεται υπερωριακά. Όμως, πάλι υπό το πρόσχημα των υπηρεσιακών αναγκών και φυσικά παρανόμως, οι εργαζόμενοι στις Φυλακές εργάζονται υπερωριακά, σχεδόν υποχρεωτικά, η δε αποζημίωση έχει όπως αναφέραμε υποχρεωτικό πλαφόν ανά μήνα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ουσιαστικά αποζημίωση των υπερωριών.
Επιπρόσθετα, η προτεινόμενη στο νέο νομοσχέδιο «ηλεκτρονική κάρτα εργασίας», ούτε αυτή θα καταφέρει να διασφαλίσει την νομιμότητα ή την πιστή εφαρμογή π.χ. του ωραρίου ή των υπερωριών. Στην περίπτωση των Καταστημάτων Κράτησης, υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις διπλή ηλεκτρονική καταγραφή, καθώς και χειρόγραφη του ημερήσιου, του εβδομαδιαίου και του συνολικού χρόνου εργασίας των σωφρονιστικών υπαλλήλων. Αλλά όπως ανέφερα και παραπάνω, συνεχίζεται ασταμάτητα η καταστρατήγηση του εργασιακού χρόνου και της απλήρωτης υπερεργασίας των εργαζομένων, χωρίς έλεγχο και χωρίς φραγμούς.
Μόνο από αυτές τις παρεμβάσεις που έχουν διαρρεύσει στα ΜΜΕ για το νέο νομοσχέδιο για τα εργασιακά, και έχοντας το «παράδειγμα προς αποφυγή» των εργαζομένων στις Φυλακές, διαβεβαιώνουμε άπαντες ότι τόσο οι όροι εργασίας των εργαζομένων, όσο και οι εργασιακές σχέσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων σταδιακά θα χειροτερεύσουν και δεν θα ρυθμίσουν απολύτως τίποτα, παρά μόνο ορισμένους αδηφάγους εργοδότες και την απληστία ορισμένων άλλων.
Ο ΟΟΣΑ σε δημοσιευμένα στατιστικά του στοιχεία σε 35 Χώρες μέλη του οργανισμού κατατάσσει την Ελλάδα στην κορυφή του μέσου εργασιακού χρόνου ανά εργαζόμενο με 2.035 ώρες σε ετήσια βάση και την προηγμένη και παραγωγική Γερμανία με 1.363 ώρες εργασίας το έτος. Όμως η Γερμανία είναι σαφώς πρώτη σε παραγωγικότητα σε σχέση με πολλές χώρες. Το αφήγημα που χτίζουν ορισμένοι ότι οι παραπάνω ώρες εργασίας αυξάνουν την παραγωγικότητα είναι εκ των πραγμάτων λάθος. Αντιθέτως, η προοπτική που χτίζουν άλλα Κράτη επικεντρώνεται σε λιγότερη και ποιοτικότερη απασχόληση την ημέρα και σε λιγότερο από 8 ώρες ημερήσιο εργασιακό ωράριο (π.χ. Σουηδία).
Στον κάθε εργοδότη, στην κάθε πολιτική ηγεσία, μα κυρίως στον κάθε εργαζόμενο πρέπει να θυμίσουμε και στην φετινή εργατική πρωτομαγιά, το επίκαιρο ως φαίνεται σύνθημα των εργατών της εξέγερσης του Σικάγο για 8 ώρες εργασίας, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ύπνο. Όπως επίσης πρέπει να θυμηθούμε τους καπνεργάτες της Δράμας του 1888, της Θεσσαλονίκης του 1936, τους μεταλλωρύχους του Λαυρίου του 1896, της Σερίφου του 1916 και της Σύρου του 1879. Τίποτα από αυτά δεν είναι ξεπερασμένο, τίποτα δεν ξεχνιέται.
Ο Σπύρος Καρακίτσος είναι Πρόεδρος Δ.Σ. στην Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ)
