Σ’ ένα κήρυγμά του, πριν από το 430 μ.Χ., ένας από τους πατέρες των πρώτων αιώνων του χριστιανισμού, έλεγε: «Έτσι, ο κόσμος είναι σαν ένα λιοτρίβι: βρίσκεται κάτω από πίεση. Αν είσαι το κατακάθι του λαδιού φεύγεις περνώντας μέσ’ από τον οχετό. Αν είσαι γνήσιο λάδι θα μείνεις στο δοχείο. Μα το να είσαι κάτω από πίεση είναι αναπόφευκτο… Η πίεση είν’ αιώνια στον κόσμο, λιμικές και πόλεμοι, στερήσεις και περιουσίες που εξανεμίζονται, και μαύρη φτώχεια, θάνατοι, βιασμοί, φιλαργυρίες» (Αυγουστίνος, Κηρύγματα (Sermones), εκδ. Denis, XXIV, 11).
Η Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, στην ποιμαντική ευθύνη της οποίας περιλαμβάνεται ολόκληρη η Δυτική Θεσσαλονίκη (επτά καλλικρατικοί δήμοι και η Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης) είναι από τις πολυπληθέστερες Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, έχοντας το προνόμιο σε αρκετές περιοχές της να κυριαρχεί το νεανικό στοιχείο. Η «εσπερία Θεσσαλονίκης», όπως συνηθίζω να λέω, είναι ένας τόπος πονεμένος «εκτός των τειχών», τόπος που δέχθηκε τον πόνο της προσφυγιάς από την Ανατολία, την Ιωνία, τον Πόντο και την Καππαδοκία. Ανθρώπους πονεμένους, πληγωμένους, ταπεινούς, αλλά με πλούτο καρδιάς, με ήθος και ευσέβεια. Ανθρώπους με αξιοπρέπεια, αρχοντιά και πίστη στον Χριστό ζωντανή, που έγιναν «Ολυμπιονίκες» της καθημερινότητας και έκαναν τον τίμιο ιδρώτα τους αγιασμό ποτίζοντας τον τόπο στον οποίο εγκαταστάθηκαν μετατρέποντάς τον σε γη αγαθή.
Και οι λιόπετρες σφίξανε ακόμα λίγο. Και ήρθαν τα χρόνια, τα ταραγμένα κι άγρια, της βαθιάς οικονομικής κρίσης, που συντάραξαν συθέμελα την ελληνική κοινωνία, κι έκαναν φανερή την γύμνια της. Όπως κάθε κρίση, έτσι κι αυτή, έφερε στην επιφάνεια την πραγματικότητα που υπόβοσκε κάτω από το χαλί όλα αυτά τα χρόνια της επίπλαστης ευδαιμονίας και έγινε φανερό σε όλους πως στην πραγματικότητα επρόκειτο περί πνευματικής κρίσης. Μα οι άνθρωποι του κόπου και του μόχθου της Δυτικής Θεσσαλονίκης, το γνήσιο και καθαρό λάδι που καίει στο ακοίμητο καντήλι της Μητροπόλεως μας, στάθηκαν ανάχωμα σε όλη αυτή την λαίλαπα και δημιούργησαν ένα σώμα «ειδικών αποστολών», ένα «στρατό αγάπης», από αμέτρητους εθελοντές και εθελόντριες, δωρητές και ευεργέτες, οι οποίοι μας έκαναν μάρτυρες του συγκλονιστικού φαινομένου οι φτωχοί να φροντίζουν για τους φτωχότερους. Όλοι τους, με την καθοδήγηση και συντονισμό των πατέρων της Μητροπόλεως μας, βοήθησαν στην μικρή επανάσταση που συντελέστηκε αυτά τα πονεμένα χρόνια της κρίσεως. Ο κόσμος μας εμπιστεύτηκε την Εκκλησία καταθέτοντας την αγάπη του και η Εκκλησία μας παρέλαβε αυτή την αγάπη και την ευλόγησε για να την επιστρέψει στον λαό του Θεού που δοκιμάζεται κάνοντας το υστέρημα πλούτο και θησαυρό αδαπάνητο.
Και πριν καλά-καλά βγούμε απ’ αυτόν τον κυκεώνα οι λιόπετρες σφίξανε κι άλλο, συνεπείς στην διαπίστωση του ιερού Αυγουστίνου πως «η πίεση είν’ αιώνια στον κόσμο», πνίγοντας τον κόσμο όλο στην λοιμική του κορωνοϊού. Επέτρεψε ο Θεός έναν πειρασμό, πιο βίαιο, πιο επώδυνο και καθολικό! Έναν πειρασμό θανάσιμο για το σώμα, ίσως και για την ψυχή. Έναν πειρασμό που ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του και παρόλα αυτά αναγκάζεται να διέλθει δι’ αυτού με απέραντη και ανυπόφορη μοναξιά.
Η Τοπική μας Εκκλησία και στο διάστημα αυτό της πανδημίας δεν έπαψε να διακονεί τον άνθρωπο με όποιο τρόπο μπορεί, για να μη νοιώσει ο άνθρωπος μόνος του και αβοήθητος. Τα «εργαστήρια αγάπης» των ενοριών μας δεν έπαψαν να είναι κοντά σε όλους τους πονεμένους και αναγκεμένους, έχοντας μπει σε «ρυθμούς παραγωγής» κατά τα προηγούμενα χρόνια.
Παρόλα αυτά η παρατεταμένη επέλαση της πανδημίας πνίγει τον άνθρωπο και μεγαλώνει την πείνα της καρδιάς του κι ο άνθρωπος γεμίζει απορίες κι ερωτήματα.
Νηστεύουμε τώρα, μα η νόσος δεν σταματά. Ίσως γιατί ο Θεός αναμένει εκείνη τη νηστεία που συνδυάζεται με ειλικρινή μετάνοια! Με αλλαγή του τρόπου που σκεφτόμαστε και αποφασίζουμε για την ζωή μας. Πρέπει να πάψουμε, έστω τώρα, να “κραυγάζουμε” (με την συμπεριφορά μας) πως το μόνο που μας νοιάζει είναι η “γη”, το τώρα και το εδώ, πριν απ’ τον Ουρανό! Πρέπει να βάλουμε στο μυαλό μας ότι ο Χριστός δεν μας ζητάει να εγκαταλείψουμε την γη για να κοιτάμε έναν φανταστικό ουρανό, αλλά να γίνουμε εμείς οι ίδιοι, αυτός ο ουρανός. Να μεταμορφώσουμε την ζωή μας, αφήνοντας να διαφανεί μέσα μας όλο το φως και όλη η χαρά του Θεού, γενόμενοι λάδι καθαρό και διαυγές. Κι αυτό γίνεται όταν αφουγκραστούμε τις απαντήσεις του Χριστού στις προτάσεις του διαβόλου… μετά την έρημο (Ματθ. 4, 3). Όλοι οι χριστιανοί οφείλουμε να μελετήσουμε τους πειρασμούς του Χριστού πολλές φορές!
Προσευχόμαστε μα η προσευχή μας φαίνεται να μη φτάνει στ’ αυτιά του Θεού. Πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε πως η προσευχή δεν είναι μια συνήθεια. Δεν είναι μαγεία. Δεν είναι συμβουλή ή πρόταση που προσφέρεται στον Θεό για το πώς θα κάνει τα πράγματα να γίνουν καλύτερα (για μας… για τον εαυτούλη μας και όχι για τον κόσμο). Θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη πλάνη χείρων της πρώτης να σκεφτόμαστε γι’ αυτούς, των οποίων ικανοποιούνται τα αιτήματα της προσευχής τους, ότι είναι ένα είδος ευνοούμενων της Αυλής, ανθρώπων που έχουν επιρροή και άμεση πρόσβαση στον Θεό (στο μεγάλο Αφεντικό)!! Μα ο Θεός είναι Πατέρας και, αν (φανταζόμαστε πως) δεν ακούει την προσευχή μας και δεν ικανοποιεί τα αιτήματά μας, δεν πρέπει να απογοητευόμαστε αλλά να έχουμε διαρκώς στο νου μας πως και η προσευχή του Χριστού στη Γεθσημανή δεν έγινε αποδεκτή από τον Θεό. Δεν πήρε μπροστά από τον Χριστό το πικρό ποτήρι. Κι όταν αργότερα ο Χριστός από τον Σταυρό κραύγαζε: «Ίνατί με εγκατέλιπες;» μήπως αυτό σήμαινε πως ο Θεός εγκαταλείπει στην μεγαλύτερη ανάγκη τους αυτούς που Τον αγαπούν στον υπέρτατο βαθμό και Τονυπακούν απόλυτα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει τον φυσικό τους θάνατο; Μη γένοιτο!
Οι περίοδοι κρίσεων, όπως αυτός που διανύουμε, δεν είναι περίοδοι διακοπών. Αλλά ένα λιοτρίβι κάτω από την πίεση του οποίου ξεχωρίζει το λάδι απ’ τα κατακάθια του. Αμετακίνητο στοχοθέσιο της Εκκλησίας είναι να βοηθήσει τον άνθρωπο να προσφέρει την καρδιά του στον Χριστό, κι Εκείνος να την μεταμορφώσει ώστε να νικηθεί ο θάνατος, ο αιώνιος θάνατος, κι ο άνθρωπος να αποταμιευτεί ως καθαρό λάδι στο δοχείο. Αυτή είναι η ευχή και προσευχή μου για όλους μας.
Ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας (κατά κόσμον Μάρκος) Τύρης, γόνος μικρασιατικής καταγωγής, γεννήθηκε στα Διαβατά Θεσσαλονίκης το 1958. Πραγματοποίησε τις εγκύκλιες σπουδές του στον τόπο καταγωγής του και στη συνέχεια φοίτησε στην Εκκλησιαστική Σχολή Λαμίας. Έλαβε το πτυχίο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Λαμίας και ακολούθως το πτυχίο της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
