Τον Ιούνιο θα πραγματοποιηθεί σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά την οποία θα συζητηθούν οι σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας, υπό το φως της διαγωγής της τελευταίας, κυρίως έναντι δύο χωρών μελών. Της Κύπρου και της Ελλάδας. Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο θα ακολουθηθεί η πεπατημένη. Δηλαδή οι ανώδυνες προσεγγίσεις, οι διακριτικές προτροπές και τελικά η πολιτική θωπείας προς την Τουρκία.
Το ζήτημα είναι κατά πόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ανεχθεί τη συνέχιση ενός κατ’ εξακολούθησιν εμπαιγμού από την Τουρκία. Ας παραθέσουμε τα γεγονότα. Από το 2005 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε αποφασίσει για συγκεκριμένες υποχρεώσεις της Τουρκίας, τις αποκληθείσες «κυπρογενείς», προκειμένου να προχωρήσει η εξομάλυνση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Οι υποχρεώσεις αυτές αφορούσαν την ανεπιφύλακτη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας που καλύπτει την υποχρέωση της Τουρκίας να ανοίξει λιμάνια και αεροδρόμια σε κυπριακά πλοία και αεροπλάνα και τη συνεργασία για λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των αρχών και αξιών επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε.
Η Τουρκία αρνείται πεισμόνως να εκπληρώσει αυτές τις υποχρεώσεις μέχρι σήμερα. Και όχι μόνο. Συμπεριφέρθηκε με σκαιότητα και περιφρόνηση προς την Ε.Ε. Το 2012, όταν η Κύπρος ανέλαβε την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., η Τουρκία διέκοψε, μέσω της Τ/Κ ηγεσίας, τη συμμετοχή της στις τότε απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Το χειρότερο, που συνιστούσε ύβρη και ράπισμα προς την Ένωση, διέκοψε για ολόκληρο εξάμηνο της Κυπριακής προεδρίας κάθε σχέση και επαφή με τα ευρωπαϊκά συλλογικά θεσμικά όργανα. Ακολούθησε, τα επόμενα χρόνια, σωρεία παραβατικών συμπεριφορών της Τουρκίας έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας. Παραβίαση των θαλασσίων ζωνών των δύο χωρών κατά παραβίαση των προνοιών του διεθνούς θαλασσίου δικαίου όπως αυτό θεσπίστηκε από τη σύμβαση του ΟΗΕ το1982, που αποτελεί και αναπόσπαστο τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαίου.
Ακόμα εξήγγειλε την είσοδο στην περιφραγμένη πόλη της Αμμοχώστου ενώ στην πρόσφατη συνάντηση της Γενεύης για το Κυπριακό ήγειρε αξίωση για λύση δύο κρατών κατά παραβίαση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Στην περίπτωση της Ελλάδας πέραν των θαλασσίων προκλήσεων επιχείρησε τη βίαιη παραβίαση των συνόρων στον Έβρο με παρότρυνση εισόδου στην Ελλάδα μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών. Η αξιοπιστία των αποφάσεων της Ε.Ε. κρίνεται από τη βούληση και την αποφασιστικότητα εφαρμογής τους. Και η αξιοπιστία των αποφάσεων σε ότι αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας σε ότι αφορά την Κύπρο και την Ελλάδα είναι μηδενική. Δεν είναι νοητό να γίνεται ανεκτός αυτός ο εμπαιγμός της Τουρκίας στο βωμό σκοπιμοτήτων και συμφερόντων. Όμως Κύπρος και Ελλάδα έχουν τη δυνατότητα να θέσουν την Ε.Ε. έναντι των ευθυνών της δίνοντας το μήνυμα «λόγοις και έργοις» ότι δεν πρόκειται να συναινέσουν σε οποιαδήποτε παρελκυστική τακτική του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έναντι της παραβατικής συμπεριφοράς της Τουρκίας.
Κύπρος και Ελλάδα οφείλουν να κατανοήσουν ότι οποιαδήποτε ανοχή εκτρέφει και τροφοδοτεί τη συνέχιση της τουρκικής αναιδούς συμπεριφοράς αλλά και την τακτική θωπείας της Τουρκίας από πλευράς Ε.Ε.
Ο Γιαννάκης Λ. Ομήρου είναι Πρώην Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου
