Το 2014 πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο η πρώτη Τριμερής συνάντηση σε επίπεδο Αρχηγών Κυβερνήσεων Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου. Η εν λόγω συνάντηση αποτέλεσε την απαρχή μιας νέας πολιτικής προσέγγισης Λευκωσίας και Αθηνών που στόχο είχε, στη βάση μιας θετικής προσέγγισης και χωρίς τους όποιους αποκλεισμούς, την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Έκτοτε ακολούθησαν τριμερείς συναντήσεις σε διάφορα επίπεδα και με άλλες χώρες της περιοχής: Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανο, Παλαιστίνη και ΗΑΕ. Την ίδια στιγμή οι συνεργασίες στην περιοχή προκάλεσαν το ενδιαφέρον άλλων χωρών με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθούν έκτοτε περιφερειακές συναντήσεις, διαφόρων σχηματισμών, με την παρουσία των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Σαουδικής Αραβίας, του Μπαχρέιν και του Ιράκ.
Κτίζοντας στην κοινή αντίληψη, ως αποτέλεσμα της περιφερειακής συνεργασίας που αναπτυσσόταν και των αμοιβαίων οφελών που προέκυπταν, η Αίγυπτος απέστειλε τον Δεκέμβριο του 2018 πρόσκληση σε Κύπρο, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία και Παλαιστινιακή Αρχή, για συμμετοχή, ως Ιδρυτικά Μέλη, στη θέσπιση ενός Περιφερειακού Φόρουμ για θέματα φυσικού αερίου. Είχε προηγηθεί, τον Οκτώβριο του 2018 στην Κρήτη, η 6η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου, κατά την διάρκεια της οποίας συζητήθηκε η εν λόγω προοπτική και δόθηκε ουσιαστικά το έναυσμα για μια τέτοια εξέλιξη. Ήταν μια φυσιολογική εξέλιξη, αν λάβουμε υπόψη ότι η ενεργειακή συνεργασία αποτέλεσε τον βασικό πυλώνα για τη σύσταση των τριμερών μηχανισμών, και ότι είχε ήδη καταστεί ξεκάθαρο πως η ενεργειακή συνεργασία στην περιοχή θα απέφερε σημαντικά οφέλη ευρύτερα στη σταθερότητα και ευημερία της Ανατολικής Μεσογείου, και όχι μόνο.
Στις 14 Ιανουαρίου 2019, πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο, η πρώτη Υπουργική Συνάντηση του Ενεργειακού Φόρουμ με τη συμμετοχή και των επτά Ιδρυτικών Μελών, καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ως Παρατηρητές. Μαζί με την πρόσκληση που απεστάλη στους Υπουργούς Ενέργειας των Ιδρυτικών Μελών, κοινοποιήθηκε και προσχέδιο για το Καταστατικό του Φόρουμ. Η Διακήρυξη για τη θέσπιση του East Mediterranean Gas Forum αποτύπωνε τη βούληση των επτά, για θέσπιση ενός περιφερειακού οργανισμού, ο οποίος με σεβασμό στα δικαιώματα των μελών του επί των φυσικών τους πόρων, θα είχε ως βασικό στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και τη βέλτιστη αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, προς όφελος και για ενίσχυση της ευημερίας των χωρών.
Στις 16 Ιανουαρίου του 2020, ακριβώς ένα χρόνο μετά την πρώτη Υπουργική Συνάντηση στην Αίγυπτο, ολοκληρώθηκε η διαπραγμάτευση του Καταστατικού και οι Υπουργοί Ενέργειας των επτά προχώρησαν στην μονογραφή του οριστικοποιημένου κειμένου. Ήταν μια εξέλιξη που αντανακλούσε την ειλικρινή βούληση των Ιδρυτικών Μελών να συνεργαστούν εποικοδομητικά, με στόχο τη σύσταση του East Mediterranean Gas Forum, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της συνεργασίας, σταθερότητας και ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στις 22 Σεπτέμβριου 2020, πραγματοποιήθηκε η διαδικτυακή (λόγω πανδημίας) τελετή υπογραφής του Καταστατικού και από τα επτά Ιδρυτικά Μέλη, και στις 9 Μαρτίου 2021, πραγματοποιήθηκε η τέταρτη Υπουργική Σύνοδος, η πρώτη μετά τη θέση σε ισχύ του Καταστατικού και την επίσημη θέσπιση του Οργανισμού. Ιδιαίτερα σημαντικό αποτέλεσμα της Συνόδου αυτής ήταν και η ομόφωνη έγκριση της ένταξης της Γαλλίας, ως Πλήρες Μέλος, και των ΗΠΑ, ως Παρατηρητή. Σύμφωνα με το Καταστατικό, η Κύπρος είναι το πρώτο Ιδρυτικό Μέλος που θα αναλάβει την Προεδρία τον Ιανουάριο του 2022.
Η σύσταση του Ενεργειακού Φόρουμ αποτελεί αναμφίβολα μια σημαντική εξέλιξη με πολλαπλές προεκτάσεις στην περιοχή, αποδεικνύοντας στην πράξη τη βούληση των Κρατών για συνεργασία προς επίτευξη του κοινού στόχου που δεν είναι άλλος από τη μετατροπή της Ανατολικής Μεσογείου σε περιοχή ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας
