Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ θεραπείας και θεραπευτικών δραστηριοτήτων;
Η σύγχρονη κοινωνία είναι μία κοινωνία «υψηλών ταχυτήτων» κ’ αυτό την καθιστά περισσότερο περίπλοκη και αγχογόνα σε όλους τους τομείς της ζωής. Oι ολοένα και περισσότερο εντατικοί ρυθμοί εργασίας, σε ένα ανταγωνιστικό και ανασφαλές περιβάλλον, καθώς και οι πολυποίκιλοι ρόλοι που καλείται να ανταπεξέλθει το άτομο είναι παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην αύξηση της εμφάνισης του άγχους και των αγχωδών διαταραχών. Για το λόγο αυτό παρατηρείται τελευταία η ανάγκη των ανθρώπων για ευχάριστες δραστηριότητες που τους χαλαρώνουν, τους αποφορτίζουν και τους εκτονώνουν.
Λόγω των οφελών που τους αποφέρουν αυτές, παρατηρείται η τάση να τις ονομάζουν θεραπευτικές. Και αυτό γιατί πράγματι έχουν θετικό αντίκτυπο στην μείωση του στρες και λειτουργούν θεραπευτικά στον ψυχισμό. Η γελωτοθεραπεία, η αρωματοθεραπεία, η ιπποθεραπεία, χρωματοθεραπεία, η θεραπεία μέσω των ζώων κ.α, αποτελούν κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Ωστόσο υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά μεταξύ θεραπείας και θεραπευτικών δραστηριοτήτων. Η θεραπεία έχει ως θεμέλιο την επιστήμη. Μεταξύ των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ψυχιάτρων, των ψυχολόγων, των κλινικών κοινωνικών λειτουργών, καθώς και άλλων συμβούλων ο όρος μπορεί να αναφέρεται ειδικά στην ψυχοθεραπεία.
Αυτό προϋποθέτει ότι παρέχεται από επαγγελματία ψυχοθεραπευτή που έχει την ανάλογη επιστημονική εκπαίδευση- κατάρτιση σε μια αναγνωρισμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση όπως η Ψυχοδυναμική, Γνωσιακή –
Συμπεριφοριστική, η Συστημική, η Υπαρξιακή ή οι Ψυχοθεραπείες μέσω τέχνης κ.α.
Μεγάλη σύγχυση παρατηρείται ειδικά στις τελευταίες καθώς η μουσική, ο χορός, το θέατρο ή η ζωγραφική είναι τα μέσα που χρησιμοποιούν οι ψυχοθεραπευτές μέσω τέχνης. Η εξέλιξη τους στο χρόνο στηρίζεται στην σύνθεση της τέχνης με την επιστήμη της ψυχολογίας βασιζόμενες κυρίως στο θεωρητικό υπόβαθρο της ψυχοδυναμικής ψυχοθεραπείας.
Η τέχνη μπορεί να μετουσιώνει, να είναι καθαρτική και να καταστεί ιερό εργαλείο στα χέρια ενός έμπειρου θεραπευτή που θα την αξιοποιήσει προς όφελος του θεραπευόμενου που επιλέγει έναν πιο δημιουργικό τρόπο ψυχοθεραπείας.
Περιλαμβάνει την δυνατότητα τόσο της λεκτικής όσο και της μη λεκτικής έκφρασης. Το καλλιτεχνικό έργο γίνεται η βάση για την εγκαθίδρυση της θεραπευτικής σχέσης. Ωστόσο η χρήση του μέσου από μόνη της χωρίς την απαιτούμενη κατάρτιση δεν αποτελεί ψυχοθεραπεία. Οι θεραπευτικοί στόχοι τίθενται εξατομικευμένα και τα οφέλη της ψυχοθεραπείας δεν είναι τυχαία αποτελέσματα μιας διαδικασίας αλλά μιας στοχευμένης εργασίας που συμπράττουν από κοινού θεραπευτής και θεραπευόμενος.
Τα αποτελέσματα και οι στόχοι των θεραπευτικών δραστηριοτήτων, μπορεί να είναι άμεσα και βραχυπρόθεσμα ενώ στην ψυχοθεραπεία οι στόχοι που τίθενται ενδέχεται να είναι μακροπρόθεσμοι και τα αποτελέσματα να παρουσιάζουν μια μονιμότητα συντελώντας στην αυτογνωσία και βελτιώνοντας τη σχέση του ατόμου με τον εαυτό του και το περιβάλλον.
Η Ιωάννα Πατσαβού είναι Κλινική Κοινωνική Λειτουργός-Ψυχοθεραπεύτρια μέσω Τέχνης- Ειδικευόμενη Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
