Οι λεκτικοί διαξιφισμοί των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση επιβεβαιώνουν το προφανές, ύστερα από περισσότερο από 40 χρόνια και περισσότερους από 60 άκαρπους γύρους «διερευνητικών επαφών» μεταξύ των δύο χωρών: Οι διαφορές που μας χωρίζουν είναι τόσες και τόσο βαθιές, ώστε η γεφύρωσή τους μέσω διαπραγματεύσεων και αμοιβαίων υποχωρήσεων να είναι παντελώς ανέφικτη. Οι «διερευνητικές» είναι ουσιαστικά ένας διάλογος κωφών και η παράτασή τους εξυπηρετεί μόνο επικοινωνιακές σκοπιμότητες.
Ο μόνος τρόπος επίλυσης συνεπώς θα ήταν μια προσφυγή των δύο χωρών σε διεθνή δικαιοδοτικά όργανα, όπως το Δικαστήριο του Αμβούργου για το Δίκαιο της Θάλλασας ή το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ώστε να αποφασίσουν εκείνα ποιος έχει δίκιο και ποιος όχι. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η Τουρκία δεν δείχνει καμία διάθεση να υπαχθεί σε μια τέτοια διαδικασία, γι’ αυτό άλλωστε και είχε αρνηθεί ρητά να υπογράψει συνυποσχετικό προσφυγής στη Χάγη τη δεκαετία του 1970. Η Τουρκία επιδιώκει σταθερά να αποσπάσει παραχωρήσεις της χώρας μας, σε βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, στηριγμένη στην οικονομική και στρατιωτική της ισχύ. Και επειδή καμία ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να συναινέσει σε κάτι τέτοιο χωρίς να αυτοκτονήσει πολιτικά, η απώτερη λογική των τουρκικών διεκδικήσεων μπορεί κάποια στιγμή να οδηγήσει στην ένοπλη σύρραξη.
Εφόσον οι Ευρωπαίοι εταίροι μας και η υπερατλαντική υπερδύναμη θέλουν να αποφύγουν μια τέτοια προοπτική, η οποία θα ήταν πολλαπλά βλαπτική για τα ίδια τα δικά τους συμφέροντα, πρέπει να καταστήσουν σαφές στην Τουρκία ότι η επιθετικότητά της δεν πρόκειται να γίνει ανεκτή. Η αλήθεια είναι ότι οι ΗΠΑ (και δευτερευόντως η Γαλλία) έχουν ήδη κάνει βήματα προς την κατεύθυνση αυτή επιβάλλοντας απαγορεύσεις στις εξαγωγές όπλων προς τη γείτονα και/ή ενισχύοντας ποικιλότροπα τη δική μας δύναμη ανατροπής. Το ζητούμενο είναι να ακολουθήσουν και οι άλλοι Ευρωπαίοι και ιδίως εκείνοι (όπως η Γερμανία και η Ισπανία) που έχουν συνάψει συμφωνίες προμήθειας στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις οπλικών συστημάτων ικανών να ανατρέψουν τις ισορροπίες ισχύος στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Οι παραδόσεις των συστημάτων αυτών (π.χ. γερμανικά υποβρύχια) πρέπει να ανασταλούν, τουλάχιστον εωσότου η Τουρκία συμφωνήσει σε δικαιοδοτική επίλυση των διαφορών της με την Ελλάδα. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν αρκεί να διακηρύσσεται στα λόγια, αλλά πρέπει να αποδεικνύεται και στην πράξη.
Ο Κώστας Χ. Χρυσόγονος είναι Καθηγητής Παν/μίου Θεσσαλονίκης και τέως Ευρωβουλευτής
